🌝 Sürtünmeyi Azaltan Örnekler 10 Tane

RikrUF. Arkadaşlar selam, Yerli oto muhabbeti nedeni ile sık sık yerli otomobil üretilecekse bunun en önemli parçalarının bizim tarafımızdan üretilmesi konusunda çoğu kişi görüş bildiriyor. Buna bende katılıyorum. Şöyle ki, yerli otomobil üretilecekse bunun ülkeye en önemli katkısının TEKNOLOJİ olduğunu düşünüyorum. Bu da motor gibi şanzuman gibi, elektronik aksam gibi parçaların ülkemiz sanayisinde tasarlanması demek. Şimdi, konuya EKONOMİ yönünden bakanlar, hep bunun maliyet üzerinden hesabını yapıyor. Motorun, şanzumanın sıfırdan tasarlanmasının hiç de akıl karı olmadığı, bunların büyük firmalarca bile ortaklaşa geliştirildiğini söylüyor ve ülkemizdeki FIAT ortaklığının doğru olduğunu savunuyor. Şimdi benim burda anlamadığım nokta, biz eğer motor gibi parçaları tasarlamayacaksak, yerli oto üretmenin bizim ülkeye ne faydasının dokunacağıdır. Çünkü geri kalan kısmı, montaj gibi, küllük gibi, kapı kolu gibi parçaları zaten biliyoruz, üretiyoruz. Ben bir yazılım mühendisi olarak, bir süre savunma sanayide, şimdi de bir bankada yazılım geliştiren biri olarak, teknik konuya biraz uzağım. Motor geliştirmek, şanzuman geliştirmek benim bilmediğim noktalar. Ben kendi alanımdan örnek verecek olursam, yazılım da varolan tüm teknolojiler yine otomobilde olduğu gibi büyük ülkelerin büyük şirketlerince geliştirilip, yönetiliyor. Yalnız burda bir nokta var ki, yazılım sektöründe gerekli finansmanı sağlarsanız bu ülkedeki yazılımcılar tarafından geliştirilemeyecek bir yazılım projesi yok gibi. Şöyle ki, yazılımdaki en zor proje işletim sistemi tasarlamaktır. İşletim sistemini motor tasarlamaya benzetirsek, işletim sisteminde kullanılan algoritmalar yine tek bir firma tarafından geliştirilmedi. Birçok matematikçi tarafından tasarlanan algoritmalar bazı firmalarca kullanılara bugünkü modern sistemler tasarlandı. Ama biz hiçbir zaman demiyoruz ki, işletim sistemi Türkiye'de tasarlanmaz. Buna teknolojimiz yetmez. Gerekli finanas sağlanırsa bunu biz de yapabiliriz. Tabi maliyet açısından bakarsak çok büyük bir zarar olur bunu yapmak, o konu başka. Şimdi herkes diyor ki, motor geliştirmek çok zordur. Bunu biz yapamayız. Var olan yapılmış bir motoru geliştirmek neden çok zor olsun ki? Yani şunu sormak istiyorum, şuan MULTIJET gibi motorlar 30 000 lira veren herkesin elinde zaten. Bu motorlar incelenerek, teknolojisi daha yukarı çekilemez mi. Bu teknolojiye de biz kısa sürede kavuşup, bu motoru daha iyi yerlere çekemez miyiz? Bu bizim PARDUS projesine benziyor aslında. Ortada yapılmış bir LINUX çekirdeği üzerine eklemelr yapılarak PARDUS geliştirilebiliyor. Bu mantıkla OPEN SOURCE komik olabilir bu evet farkındayım bir motordan yani Amerika'yı yeniden keşfetmeden faydalanıp daha iyi motorlar üretilip, şanzumanlar üretilip, geleceğe yatırım yapmak yerli oto projesinden daha mantıklı değil midir? İlerde elektriksel motorlar dünyasına adım atmak için böyle bir yaklaşım daha mantıklı değil midir, yoksa yapılamaz mıdır? Yapılamaz ise nedendir? Teneke yığınlarını birleştirip yerli oto yapmaktansa, hiç oto yapmadan böyle parçalara, teknolojilere yönelsek daha mantıklı olmaz mı? Bunu başarabilirsek teneke yığınını zaten yapabilir, yerli otomobil üretebiliriz diye düşünüyorum. Bence bu konuyu tartışmalıyız. günümüzde sıfırdan rekabetçi motor yapmak çok çok zor. %100 türk her civatasına tasarımına kadar motor da dahil....ve dünya ya pazarlıyor bu adam bunu bizim yerli oto rantiye kapısı başka bişe değil gerçek iş yapacakları destekleyen yok değersiz bulunuyor bir cok proje kafası calışan bi cok mühendis merdiven altı işletmelerde 3-5 binliraya clışıyor makien mühendislerinin çoğu lpg sızdırmalık işi proje işi yapıyor .biz hep geriden hep taklit ederek gidiyorum alternatif bişey üretmemiz lazım kolaya alternatif kola turka olmaz arkadaşlar ayran olur şalgam olur pekmez olur neyse uzatmaya gerek yok iyi geceler saygıar İşte bende bu zoruluğu merak ediyorum. Yani zaten yapılmış iyi motorlar var. Bu motorlar incelenip teknolojisi daha yukarı çekilip, daha iyi motorlar geliştiremez miyiz? Bu varolan motorlar bizi bi yerlerde sıfırdan yukarı çekmez mi? Yani nesi zor bu motor teknolojisinin, somut bi parça, incelenip yapılabilir diye düşünüyorum. MULTIJET alınıp incelense ve bu motora ne biliyim daha fazla HP ürettirip, kullandığı yakıtı aynı yerde tutmak gibisinden bahsediyorum. Kusura bakmayın mekanik bilgim çok az, saçama sapan örnekler de vereiyor olabilirim. Umarım ne demek istediğimi anlatabilmişimdir. Motor yapmak zor değil. zor olan emisyon,ömür,tüketim konularında başarıyı yakalamak. yukarıda yazdığım kriterleri yakalayabilmek için bazı patenti alınmış parçaları kullanmak gerekebilir. bu sebeple yeni motor tasarlamamıza bence gerek yok. tata bile fiat multijet ile vw ortaklığını bu motorun bitirdiğini de hatırlatırım. quoteOrijinalden alıntı bLooP İşte bende bu zoruluğu merak ediyorum. Yani zaten yapılmış iyi motorlar var. Bu motorlar incelenip teknolojisi daha yukarı çekilip, daha iyi motorlar geliştiremez miyiz? Bu varolan motorlar bizi bi yerlerde sıfırdan yukarı çekmez mi? Yani nesi zor bu motor teknolojisinin, somut bi parça, incelenip yapılabilir diye düşünüyorum. MULTIJET alınıp incelense ve bu motora ne biliyim daha fazla HP ürettirip, kullandığı yakıtı aynı yerde tutmak gibisinden bahsediyorum. Kusura bakmayın mekanik bilgim çok az, saçama sapan örnekler de vereiyor olabilirim. Umarım ne demek istediğimi anlatabilmişimdir. Saçma sapan örnekler vermiyorsun, için rahat olsun. Motor tekolojisinde bir sürü patentler vardır, daha dogrusu mekanik olan çoğu üründe patentler vardır. Bu patentler yüzünden bir multijet motoru alayım da, inceleyeyim, geliştireyim şeklinde bir motor tasarlamak zor. Motor yapmak bu konuda eğitimli iyi bir mühendis ekibi için çok zor değil. Ama teknolojik olarak diğer marka motorlarla rekabet edebilecek bir motor yapmak, binlerce km. sorunsuz çalışacak bir motor yapabilmek zor. Bunun için know-how desteği alınması gerekebilir, bu sayede daha ileri bir noktadan başlanabilir. Bu yüzden yerli otomobil konusunda yabancı ve tecrübeli bir firmanın desteği olmadan başarılı olmak çok zor. Dikkat ederseniz ön plana çıkan şey bizim sıfırdan üretip üretemeyeceğimiz değil, olayın ekonomik boyutu. Haklı olarak yerli oto projesinde hep bu konu ön plana çıkıyor. Yoksa, emin olun bu ülkede sıfırdan motor yapma projesinde çalışabilecek birsürü mühendis var. Fakat, yeni bir motor üretmek veya var olan motoru geliştirmek için ciddi yatırımlar yapılması gerekiyor ki bu da araç fiyatını ciddi oranda etkileyecektir. Zaten şu bir gerçek ki, çok uygun olmadığı sürece kimse kolay kolay gidip Türk malı araba almayacak. Sorarım size 30 bin lira dediler yerli otoya, bilindik markanın modeli 35 bin lira olursa çoğu kişi ona kayacaktır. Açıkçası bu yerli oto olayını olmazsa olmaz olarak görmüyorum. Hatta bana sorarsanız eğer otomotivde dünya çapında tanınır olmak istiyorsak benzin-dizel motorlarını bir kenara bırakıp direkt olarak elektrikli hybrid değil dikkat motor olayına girişmek lazım. Sana 1 haftada elimdeki imkanlarla motor yaparım. Ciddiyim. Ama bu motor kaç km götürür. Ne kadar dayanıklı olur ? Çevreye ne kadar az zarar verir ? Önemli olan motor yapmak değil, uzun ömürlü,çevreci vb. motor yapmak. Bu dünyanın en iyi tanklarından biri olarak gösterilen Alman Leopard tanklarının motorlarında da Erbakan'ın bir patenti var diye biliyorum. Herkes kullanıyor demekki patentleri ama bu patentlerle daha iyi motorlar da geliştiriyorlar. Benim de demek istediğim bu. Belli başlı patentleri kullanarak bizde motor teknolojisine dahil olup, elektriksel motorlar için yatırım yapabiliriz diye düşünüyorum. Dünyada eskiden motor üğreten birçok firma artık ortak motor motor teknolojisini 0 dan yakalamak çok zor. artık içten yanmalı motorlar için yapılacak pek bişey kalmadı artık ama malzeme teknolojsinde bazı yenilikler bir takım gelişmelerin öünü açıyor ..biz yeni gelişen sektorü tahmin edip bu yönde ilerle kaydetmeliyiz quoteOrijinalden alıntı sinanusta artık içten yanmalı motorlar için yapılacak pek bişey kalmadı artık ama malzeme teknolojsinde bazı yenilikler bir takım gelişmelerin öünü açıyor ..biz yeni gelişen sektorü tahmin edip bu yönde ilerle kaydetmeliyiz Aslında var egzantrik milini kaldırıp manyetik kavrama ile sübap kontrolü deneniyordu sonuç çıkmadı ama mutlaka seriye girecektir. Motor yapmak çok zor değil arkadaşların da dediği gibi. Ancak şuanki son nesil motorlardaki performans, dayanım, tüketim ve emisyonu yakalamak zor. Yoksa daciadaki 85 Bg motor gibi yapacaksak pekala yapabiliriz. Ancak suzuki motordan bile 93 BG güç alıyor. Üstelik turbo yok ve tüketim başarılı. okuyacağım. Deserthawk 'a katılıyorum. Bu saatten sonra sadece elektrikli otomobile yatırım yapılması gerekir. Patent ödemeden petrolle çalışan yeni bir motor ve ilgili mekanik, elektronik çevre birimlerini icat etmeye çalışmak için geç kalındı. Bu, petrolün tükenmekte olmasına bakarak ve bu işi en iyi yapan bazı firmaların hibrid ya da elektrikli araçlar çıkarmaya başlamalarından anlaşılabilir. her şey yapılır uzaya bile çıkılır yeterki kararlılık ve sabır olsun. tane ne işe yaradığı belli olmayan bilmem ne şube müdürü bilmemne genel müdür yardımcısı bilmemne cart curtunu şutlarsınız devletin sırtından bunların yata yata aldığı paraya 1000 tane mühendis ve sınırsız bütçe verirsiniz ar-ge için mercedese carta curta teknoloji satarsınız zamanı gelince. teknoloji üretmek zor değilki iş paraya bakıyor. yoksa motor u ben bile üretirim ilçenin sanayisinde .ama daha verimli daha güçlü daha dayanıklı olması için rakiplerinden ileri teknolojiye ihtiyacım olur. sürtünmeyi azaltan teknolojiler daha verimli yanma daha hafif daha dayanıklı materyaller lazım olur. 3. boğaz köprüsü saçmalığı yerine buna harcasınlar parayı. türkiyenin durumu başkasının yanında çalışan ama kendi işini kurmaya çalışan birine üretiminde başarılıyız bilgi ve tecrübemiz ve teknolojimiz yok. yani işi biliyoruz çevemizde var paramız ve ismimiz yok. küçük bir dükkanla işe başlayıp fazla riske girmeden zamanla büyütmek gerekiyor. vw de bmw de çalışan mühendisleri aldıkları maaşın 3 katını verip ithal etmemiz lazım ki bilgileriniz bize abuks ubuk şube müdürlerini defedeceksin öncelikle . osmanlı nasıl bilgi ve teknolojiyi ithal etmiş onu nasıl kullanmış örnek önümüzde bakmaya gerek yok. acilen nükleer santral kurmamız lazım ki burdan edeceğimiz tasarrufu tenolojiye yatıralım. Millet ayda koloni kuracak bu saatten sonra içten yanmalı motor mu geliştirilir allasen. Düşünce gücü ile ilerleyen araçlar üzerine yoğunlaşılmalı. Motor yapılır yapılmasına da rekabetçi bir şey ortaya koymak gerçekten zor. Motorun ısıl verimi, titreşim hareketleri, şaseye konulduktan sonraki arabada yaratacağı dinamik, motor ömrü, malzeme yapısı, tüm bunları görebilmek için yapılması gereken uzun süreli testler derken iş uzuyor. Aynı soruyu tasarım hocama sormuştumİTÜ ve bana bu saydığım nedenleri saymıştı. Yapmasına yaparız ama kaliteli bir şeyler ortaya koymak için uzun soluklu bir süreç, teknik bilgi ve maddi imkan gerekiyor demişti. Teknik bilgi var ama gerisi yok gibi bir şey. Uzun soluklu süreçler bu ülkede biraz zor. Sabırsızız bu konularda. Para meselesine hiç girmiyorum. Bunun için önce istek ve inanç gerekiyor. Başımızdakiler bizim bir otoya 4 kişi binip tasarruf yapmamızı isterken kendilerinin ne yaptığı ortada. Yöneticiler de isteyecek önce ve ona göre davranacaklar önce kendileri. Yoksa daha çizim aşamasında rafa kaldırılır. Sayfaya Git Sayfa Bilgi 4’er ritmik say. Kavrama Ritmik sayarken nelere dikkat etmemiz gerektiğini açıkla. Uygulama 12’den başlayıp 4’er, 32’den başlayıp 8’er ritmik sayınız. Analiz 100’e kadar 4’er ve 8’er ritmik sayarken ortak söylenen sayıları bul. Sentez Ritmik saymayı kolaylaştıracak bir model oluştur? Değerlendirme Ritmik sayma becerinin iyi olması sana neler kazandırır? Yorumla. Bilgi İlköğretim ne demektir? Kavrama İlköğretimin önemini açıklayınız. Uygulama İlköğretimin önemini anlatan poster hazırlayın. Analiz İlköğretimin önemini vurgulayan kanıtlar söyleyiniz. Sentez İlköğretim konulu bir şiir yazınız. Değerlendirme Bu öğretim yılında kendinden neler bekliyorsun? Değerlendir. Bilgi Parçanın yazı türünü söyle. Kavrama Parçanın birinci dörtlüğünü açıklayın. Uygulama Vurgu ve tonlama yaparak parçayı okuyunuz. Analiz Şiir ile şair sözcükleri arasındaki benzer ve farklılıkları söyle. Sentez Ülkeni ve kendini mutlu kılmak için geleceğinle ilgili neler yapabilirsin. Değerlendirme Şiirden kendine ne gibi bir sonuç çıkardın? Değerlendir Bilgi Dikdörtgeni tanımla. Kavrama Dikdörtgenin alanının bulunuşunu açıkla. Uygulama Alanı 24 cm2 olan dikdörtgenin kısa kenarı 2 cm dir. Uzun kenarını bul. Analiz Dikdörtgende alan kenar ilişkisi arasındaki ortak noktayı bul. Sentez Ölçü olmadan dikdörtgensel bir bölgenin alanını nasıl bulursun, seçenek oluştur? Değerlendirme Kare bölge ile dikdörtgensel bölgenin alanının hesaplanmasını bilmek sana ne gibi yararlar sağlar? Yorumla. Bilgi Geniş zamanı tanımla. Kavrama Eylem olan sözcüklere örnek ver. Uygulama Gitmek ve koşmak eylemlerini, belirli geçmiş ve geniş zamana çekimle. Analiz Gelmiş, gelir, gelecek geliyor fiillerini zamanına göre ayırt et. Sentez Bugün yaptığın ve yapacağın eylemlerle ilgili kısa bir Değerlendirme Yaptığın işleri zamana uygun anlatabiliyor musun? Değerlendir. Bilgi Yurdumuzun dünya üzerindeki yerini söyleyin. Kavrama Yurdumuzun Dünya üzerindeki yerinin önemini açıklayın. Uygulama Kıta ve okyanusları harita üzerinde bulup gösterin. Analiz Yurdumuzun komşuları ile olan ilişkilerini karşılaştırın. Sentez Devleti siz yönetseydiniz teröre karşı ne gibi önlemler alırdınız? Değerlendirme Yurdumuzun yeri ve komşularımızın düşündükleri ile ilgili durumlar size ne gibi sorumluluklar yüklemektedir? Yorumla. Bilgi Parçanın yazı türünü söyle. Kavrama Parçada anlatılan olayları özetle. Uygulama Parçadan örnek eylem olan sözcükler bul. Analiz Parçada geçen kahramanlar arasındaki ortak noktaları bul. Sentez Eylemleri kullanarak bir günde yaptıklarını şiir olarak derle. Değerlendirme Arkadaşlarının sana karşı yaptığı hangi tür eylemleri uygun bulmuyorsun? Yorumla. Bilgi Konak ve konakçıyı tanımla. Kavrama Canlıların beslenme şekillerini açıkla. Uygulama Sularda yaşamla ilgili besin zinciri hazırla. Analiz Üretici ve tüketici canlıları karşılaştır, farkları söyle. Sentez Kendine bir günlük yemek menüsü oluştur. Değerlendirme Simbiyosis bir yaşam oluşturma imkânınız olsaydı ondan ne tür özveriler beklerdin? Değerlendir. Bilgi Çarpma işleminin terimleri nelerdir? Kavrama Çarpma işleminin nasıl yapıldığını açıkla. Uygulama 3x4 işlemini sayı doğrusunda göster. Analiz 2x5 ile 5x2 işlemlerini karşılaştır. Sentez Çarpmayı daha rahat yapabilmek için bir yöntem geliştir. Çarpma işleminin terimlerine farklı adlar verseydin, terimlerin adları ne olurdu? Değerlendirme Sence okulda kimler daha çok birbirleriyle çarpışırlar. Bilgi Kurtuluş Savaşı hangi tarihte hangi antlaşmayla sona ermiştir? Kavrama Lozan Antlaşması koşullarını listele. Uygulama Bağımsızlığımızı ne ile kabul ettirdik? Analiz Mudanya ve Lozan antlaşmalarını karşılaştır. Sentez Sence Lozan Antlaşmasına başka ne gibi koşullar konulmalıydı? Değerlendirme Lozan Antlaşmasında çözülemeyen Irak sınırımız istediğimiz gibi sonuçlandı mı? Neden? Bilgi Misak-ı Milli’yi tanımla. Kavrama Meclisin açılışına kadar geçen olayları yeniden ifade et. Uygulama 1920’ye kadar olan olaylarla ilgili akış haritası hazırla. Analiz İki kongrede alınan kararları karşılaştır ve farklılıkları söyle. Sentez Sence Atatürk niçin meclisi Ankara’da açmış olabilir? Değerlendirme Meclisin açılmasından ne gibi sonuç çıkardın? Bilgi Atatürk İlkelerini söyleyiniz. Kavrama Cumhuriyetçilik ilkesini açıklayınız. Uygulama Milliyetçilik ilkesini uygulanmazsa, yurdumuzda ne gibi değişiklikler meydana gelir? Analiz Devletçilik ilkesinin topluma olan etkilerini belirtiniz. Sentez Ülkemizde laiklik ilkesinin uygulandığına dair deliller gösteriniz. Bilgi Çıkanı nasıl bulursunuz? Söyle. Kavrama Verilmeyen rakamları bulmak için izlemen gereken rolü açıkla. Uygulama Bir çıkarma işleminde çıkan ile eksilen 20 artırılırsa fark nasıl etkilenir? Analiz Çıkarma ile toplama arasındaki farkı ayırt et. Sentez Çıkarma işlemi yaz, yap ve terimler arasındaki ilişkiyi göster. Değerlendirme Bu konuda öğrendiklerini yeterli buluyor musun? Bilgi Yaptığın çıkarma işlemini sesli olarak ifade et. Kavrama Ondalık sayıların çıkarma işlemini kısaca özetle. Uygulama 234,25 - 56,987 = ........ İşlemini yap. Analiz Ondalık sayıların toplanması ile doğal sayıların toplanması karşılaştır. Sentez Ondalık sayıların çıkarma işlemi ile çözülebilecek bir problem yaz. Değerlendirme Ondalık sayıların çıkarma işleminde en çok neye dikkat etmen gerekiyor? Bilgi Paydaları eşit olan kesirlerin çıkarmasını tanımla. Kavrama Bileşik ve paydası eşit olmayan iki kesrin çıkarıma açıkla. Uygulama 12/4 - 3/2 = işlemini çöz. Analiz 1 ¼ - 7/8 = Bu işlem ile bileşik kesirlerin çıkarma işlemindeki ortak noktayı bul. Sentez 3- 2 ½ işlemini farklı nasıl yaparsın? Değerlendirme Bu konuda öğrendiklerini yeterli buluyor musun? Bilgi Düzgün beşgenin özelliklerini listele. Kavrama Düzgün beşgene benzeyen şekillere örnek ver. Uygulama Uzun kenarı 20 kısa kenarı 15 m olan dikdörtgen çevresi düzgün beşgenin çevresine eşittir. Beşgenin bir kenarını hesapla. Analiz Düzgün beşgenle yıldız arasındaki ortak noktayı bul.. Sentez Düzgün beşgenlerin oluşturduğu bir motif oluştur. Değerlendirme Aynı ölçülerde beş tane ikizkenar üçgeni yan yana getirirsen nasıl şekil oluşur? Yorumla. Bilgi Parçanın yazı türünü söyle. Kavrama Parçada söz edilen yenilikleri özetle. Uygulama Parçada söz edilen yardımcı düşüncelerin altını çiz ve göster. Analiz Laik eğitim ile din anlayışına göre eğitimi karşılaştır? Sentez Eğitimin önemini anlatan bir slogan oluştur. Değerlendirme Sence bu parçada anlatılmak istenen ana düşünce nedir? Bilgi İsmin hal eklerini listele. Kavrama Yönelme durumuna örnek ver. Uygulama Kitap sözcüğünü ismin 5 durumuna örnek olacak şekilde cümle içinde kullan. Analiz Çıkma durumu ile kalma durumunu karşılaştır. Sentez İsmin durumlarını drama ile canlandır. Değerlendirme Sana kimlerden ayrılmak zor geliyor? Neden? Bilgi Opak maddeyi tanımla. Kavrama Saydam maddelerin özelliklerini açıkla.. Uygulama Saydam bir maddeyi opak hale nasıl getireceğini açıkla. Analiz Saydam ve opak maddeleri karşılaştır. Benzer ve farklılıkları söyle. Sentez Saydam bir maddeyi yarı saydam haline getirmek için farklı seçenekler oluştur. Değerlendirme Işığın hangi ortamlardan geçmesini istemiyorsun? Neden? Bilgi Sınıfımızda yapay ışık kaynağı göster. Kavrama Hem ısı hem ışık kaynaklarına örnek ver. Uygulama Verilen ışık kaynaklarını doğal ve yapay oluşlarına göre kategorilere ayırın. Analiz Ampul ile florasan lambayı karşılaştır. Sentez Gecede güneş enerjisiyle çalışan bir ışık kaynağı tasarla. Değerlendirme Işığın yaşantımızdaki önemini kanıtla. Bilgi Ses neye denir? Kavrama Ses oluşturan durumları örneklerle açıkla. Uygulama Bir iplikten ses oluştur? Analiz Verilen seslerle ilgili benzerlik ve farklılıkları söyle. Sentez Ses oluşumunu gösteren değişik bir deney tasarla. Değerlendirme Sesini başkalarını rahatsız etmeden kullanabildiğini düşünüyor musun? Bilgi Ayrıştırıcıyı tanımla. Kavrama Ayrıştırıcılara örnek veriniz. Uygulama Atıklarla ilgili bir tablo hazırla. Analiz Kalıcı ve tüketici organik atıkları karşılaştır, farkları söyle. Sentez Doğadaki dengeyi korumak için neler yaparsın? Değerlendirme Yaşadığın ortamlar senin yaşamına uygun mu? Bilgi Fark işleminin özelliklerini listele. Kavrama Küme belirtmeyen ifadelere 3 örnek ver. Uygulama A = { } , B = { } , C = { } A\BUB\A kümesini yaz. Analiz AÇCUBÇC kümesi ile AUBÇC kümesini karşılaştır. Sentez Kümelerde fark işlemini kullanabileceğin bir problem oluştur. Değerlendirme Kümeler konusunda neler öğrendiğini değerlendir. Bilgi Ardışık sayıları ’ tanımla. Kavrama Çift sayılara örnek ver. Uygulama A = { 4 basamaklı çift doğal sayılar } ise sA kaçtır? Analiz Çift sayılar ile tek sayıları karşılaştır. Sentez Doğal sayılarla ilgili bir problem oluştur. Değerlendirme Bu derste öğrendiğin yeni kavramları hangi işlerinde kullanabilirsin? Değerlendir. Bilgi 2 ile kalansız olarak bölünebilme kuralını tanımlayın. Kavrama 15 ile kalansız olarak bölünebilen bir sayıya örnek ver. Uygulama 164 ile 245 arasında 5’in katı olan kaç doğal sayı vardır? Analiz 2’e bölünebilme kuralını 5’e bölünebilme kuralı ile ilişkilendir. Sentez 5’e bölünebilme kuralını kullanarak çözebileceğin bir problem oluştur. Değerlendirme Bu derste öğrendiklerini günlük hayatta nerelerde kullanabileceğini değerlendir. Bilgi Doğal sayıların özelliklerini listele. Kavrama Tabanları aynı üslü sayılara örnek ver. Uygulama 2a=128 ise a=? Analiz Tabanları aynı üsleri farklı üslü sayıların karşılaştırılması ile üsleri aynı tabanları farklı üslü sayıların karşılaştırılmasını karşılaştır. Sentez Doğal sayılarla ilgili bir problem oluştur. Değerlendirme Bu derste öğrendiğin yeni kavramları değerlendir. Bilgi Alışverişten sonra alacağımız belgeler nelerdir? Kavrama Bir malın bütçeye uygun olmasını açıklayınız. Uygulama Görmeden kontrol etmeden mal alırsak neler olabilir? Analiz Sezondaki mallar ile olmayan mallar arsındaki farklılıklar nelerdir? Sentez Alacağımız mallar ile ilgili bir teori oluşturunuz. Değerlendirme Bir malın farklı firmalar tarafından üretilen çeşitlerini görmek niçin mantıklıdır? Bilgi İhtiyaçlarınızı listeleyiniz. Kavrama İhtiyaçlarımızdan bazılarına örnekler veriniz. Uygulama Temel ihtiyaçlarımızı karşılayamadığımızda neler olabileceğini söyleyiniz. Analiz Temel ve sosyal ihtiyaçlarımızı karşılaştırınız. Sentez Sosyal ihtiyaçlarımızdan sizin için temel ihtiyaç olabilecek ihtiyaçlarınız var mı? Örnekler veriniz. Değerlendirme Temel ihtiyaçlarımızı önemine göre sıralayınız. Bilgi Bütçe nedir? Kavrama İhtiyaçlarımızı niçin öncelik sırasına koyarız? Uygulama Giderlerin gelirlerden fazla olduğu bir bütçenin sonucunda neler olabileceğini tahmin ediniz. Analiz Gelir ve giderin bütçe hazırlamadaki önemini açıklayınız. Sentez Bütçeyi nasıl hazırlarsınız? Değerlendirme Aile bütçenizi değerlendiriniz? Bilgi Tohumun bölümlerini listele. Kavrama Tohumun bölümlerinin görevlerini açıkla. Uygulama Bir tohumu çimlendir. Analiz Meyve ve sebzeleri birbirinden nasıl ayırırsın? Sentez Oyun hamuruyla tohum modelleri yap, bölümlerini göster. Değerlendirme Bu derste öğrendiklerin hayatın boyunca nerelerde işine yarayacak? Bilgi Tekerlemeyi ritmine uygun söyle. Kavrama Tekerlemenin ne anlatmak istediğini açıkla. Uygulama Dinlediğin müziğe göre hareket yap. Analiz Rontla tekerlemenin farkını bul. Sentez Tekerlemeyi dilediği şekilde söyle. Değerlendirme Bu derste farklı ne öğrendiğini düşünüyorsun? Bilgi Namazdan önce yapılması gerekenleri listele. Kavrama Namazdan önce yapılması gerekenleri açıkla. Uygulama Abdestin alınışını drama şeklinde göster. Analiz Abdest alma ile temizlik arasında nasıl bir ilişki vardır? Sentez Namazdan önce abdest almayı gerektiren kanıt söyle. Değerlendirme Her namaz kılanın, bu ibadetin kişiye kazandırdıkları şeklinde davrandığını düşünüyor musun? Bilgi Gözün tabakaları kaça ayrılır? İsimleri nelerdir? Kavrama Miyop bir göz nasıl tedavi edilir? Açıklayınız. Uygulama Göz kusurlarından biri için bir gözlük oluştur. Analiz İnce ve kalın kenarlı merceklerin kullanım alanlarını karşılaştır. Sentez Gözde ince kanarlı mercek yerine kalın kenarlı mercek olsaydı neler olurdu? Değerlendirme Gözünün sağlığını korumak için farklı olarak neler yapmayı düşünüyorsun? Değerlendir. Bilgi Terim neye denir? Kavrama Toplamada verilmeyen terimi nasıl bulursunuz? Uygulama 1AB +K43 = 1022 işleminde verilmeyen terimleri bulunuz. Analiz Verilmeyen terim bulma ile verilmeyen rakamları bulma arasında çıkarma işlemi ile ilgili nasıl bir ilişki kurarsınız. Sentez Toplamada verilmeyen terimlerin bulunması kuralı ile çözülebilecek bir problem söyle. Değerlendirme Sence verilmeyen rakamları bulmak için yapılacak işlemde, dikkat edilmesi gereken husus nedir? Bilgi Brüt ağırlığı tanımla. Kavrama Brüt, net ve dara arasındaki ilişkiyi açıkla. Uygulama Brüt kütlesi 48 kg olan elmanın darası brüt kütlenin 1/7 si kadardır. Net kütleyi bulunuz. Analiz Brüt, net ve dara arasındaki ilişkinin ortak noktasını bul. Sentez Darayı bulmayı gerektiren ondalık sayılarla ilgili bir problem yaz. Değerlendirme Alış veriş yaparken ambalaj içinde aldığımız maddelerin net kütlesine dikkat ediyor muyuz? Bilgi İkizkenar üçgeni tanımla. Kavrama Dik açılı üçgenin açı ve kenar özelliklerini açıkla. Uygulama Kenarlarına göre üçgen çeşitlerine örnek çiz. Analiz Eşkenar ve ikizkenar üçgeni karşılaştır, benzer ve farklılıkları söyle. Sentez İkizkenar üçgenle ilgili bir benzerlik oluştur. Değerlendirme Bu dersimizde yeni neler öğrendin? Bilgi Hak ne demektir? Kavrama Kimler bizden yardım bekler? Listeleyiniz. Uygulama Görme özürlü bir kişiye nasıl yardımcı olabilirsin? Canlandır. Analiz Hoşgörülü olanla olmayan arasındaki farkları söyle. Sentez Hangi durumlarda hoşgörü göstermekte zorluk çekiyorsun? Değerlendirme Sence hangi özelliklerimiz kayboluyor? Bilgi Sürtünme kuvvetini tanımla. Kavrama Bir aracı durdurmak için ne yapmamız gerekir? Açıkla. Uygulama Sürtünmeyi azaltan önlemler söyle. Analiz Kuvvet ile kütle arasındaki ilişkiyi bul. Sentez Hareketli cisimleri durdurmak için seçenek oluştur? Değerlendirme Kışın altı kalın ayakkabı giymenin nedenleri anladın mı? Yorumla. Bilgi İşitme organımızın bölümlerini söyle. Kavrama İç kulağın görevlerini açıkla. Uygulama Kulağımızın modelini çiz ve bölümlerini yaz. Analiz Kulağımızın bölümlerini birbiriyle ilişkilendir. Sentez İşlediğimiz konu ile ilgili bir soru düzenle. Değerlendirme Kulağınızın sağlığını korumak için gürültülü ortamlarda ne gibi tedbirler alıyorsun? Bilgi Çevreyi tanımla. Kavrama Çevrede sorun olan ortamları listele. Uygulama Metinde belirtilen çevre sorunlarını çözmek için çözüm üret. Analiz Parçada anlatılan sorunlarla çevreni karşılaştır. Sentez Çevre konulu bir şiir yaz. Değerlendirme Çevre sorunlarını çözmek üzere kurulan örgütlerin çalışmalarına katılıyor muyuz? Bilgi Alındı belgesi yazılacak posta gönderilerini listele. Kavrama Alındı belgesini nasıl yazarız? Açıkla. Uygulama Bir taahhütlü mektup alındısı doldur? Analiz Güvenli gönderme ile alındı belgesini ilişkilendir? Sentez Bir alındı belgesi örneği çiz. Değerlendirme Hangi tür gönderileriniz için alındı belgesi düzenlemeyi düşünüyorsunuz? C. SÜRTÜNME KUVVETİ Düz bir zeminde yuvarladığımız top, bir süre sonra durur. Topun yuvarlandığı zeminde onun hareketini yavaşlatan ve durmasına neden olan bir kuvvet vardır. Bu kuvvete sürtünme kuvveti denir. Sürtünme kuvveti; • Temas gerektiren bir kuvvettir, • Cisimlerin hareketini zorlaştırır, • Hareket eden cismi yavaşlatır ve durdurur, • Duran bir cismin hareket etmesini engeller. Bir cismi hareket ettirebilmek için sürtünme kuvvetini yenmeliyiz. Yani sürtünme kuvvetine eşit ya da daha büyük kuvvet uygulamamız gerekir. Şekildeki adamın keresteleri hareket ettirebilmesi için sürtünme kuvvetini yenebilecek bir kuvvet uygulaması gerekir. Tekerlek, sürtünme kuvvetini azaltır. Bu nedenle tekerlekli cisimler daha kolay hareket eder. Cisimlerin özelliği kadar zeminin özelliği de hareketi kolaylaştırabilir ya da zorlaştırabilir. Arabalar taşlık yollarda daha zor hareket ederken asfalt yolda daha kolay hareket eder. Tahta ve halı üzerinde de sürtünme kuvveti fazla olduğu için cisimler zor hareket ettirilir. Pürüzsüz yüzeylerde sürtünme kuvveti daha azdır. Normal yüzeylerde yürürken düşmemizi engelleyen sürtünme kuvveti buzda az olduğu için kayıp düşebiliriz. Bu nedenle kışın lastik tabanlı ayakkabılar giyeriz. Karlı ve buzlu yollarda arabaların kaymasını önlemek, sürtünme kuvvetini artırmak için tekerleklere zincir takılır. Su da sürtünme kuvvetini azaltır. Islak zeminler ve ıslak çimenler bu nedenle kaygan olur. İnsanlar buzda ya da karda daha hızlı hareket edebilmek için paten ve kayak kullanırlar. Hava Direnci Bir kâğıt mendil ile mendil paketini yukarıdan aynı anda bıraktığımızda paket yere daha erken düşer. Kâğıt mendil havadaki sürtünmenin etkisiyle yere daha geç düşer. Havadaki sürtünme kuvveti pakete de etki etmektedir. Ancak havadaki sürtünme kâğıt mendili paketten daha çok etkiler. Havadaki sürtünmeye hava direnci denir. Hava direnci cisimlerin hareket yönünün tersi yöndedir. Bu nedenle cisimlerin hareketini yavaşlatır. Hava direnci temas gerektiren bir kuvvettir. Bir cismin hızı arttıkça hava direnci de artar. Bisikletle ne kadar hızlı gidersek yüzümüzde hava direncini o kadar çok hissederiz. Hızlı giden bir otomobil bisiklete göre, bir jet uçağı da otomobile göre daha çok hava direnciyle karşılaşır. Otomobil ve uçaklar hava direncini azaltacak şekilde tasarlanır. Ön tarafı ve tavanı yüksek bir araba hava direncinden daha çok etkilenir. Şekildeki spor arabalar hava direncini azaltacak şekilde tasarlanmıştır. Paraşütler kâğıt mendil gibi hava direncinden çok etkilenir. Bu nedenle yere yavaş yavaş iner. Böylece insanların yere hızlı düşerek yaralanmaları önlenmiş olur. Bazı jet uçaklarında kısa pistlere inerken durmalarını kolaylaştırmak için paraşüt kullanılır. Kuşların vücut yapıları havada daha rahat hareket etmelerini sağlar. Kuşlar bu yapıları sayesinde hava direncinden fazla etkilenmezler. Su Direnci Hava gibi su da cisimlerin hareketini yavaşlatır. Yüzerken su direncini hissederiz. Suda hareket eden varlıklar su direncinden etkilenir. Vücut şekilleri ve üzerlerindeki kaygan pullar balıkların su direncinden az etkilenmelerini sağlayarak sudaki hareketlerini kolaylaştırır. Su direnci olmasaydı balıklar suda yüzemezdi. Deniz taşıtları, su direncinden daha az etkilenecek şekilde tasarlanmıştır. Su direnci de temas gerektiren kuvvettir. Bir cismin sudaki hızı arttıkça su direnci de artar. Hangisinin Direnci Daha Fazladır? iki metal parayı biri boş, diğeri su dolu iki şişeye aynı anda attığımızda boş şişeye atılan para şişenin dibine daha çabuk ulaşır. Çünkü su direnci hava direncinden daha fazladır. Sürtünme Kuvvetinin Etkileri * Günlük hayatımızda gerçekleştirdiğimiz birçok olay sürtünme kuvvetinin etkisiyle olmaktadır. Cisimleri tutma, yürüme, yazı yazma, bir yeri silme, bir cismi durdurma hareketlerini sürtünme kuvvetinin etkisiyle gerçekleştiririz. * Sürtünme kuvveti arttığında hareket etmemiz zorlaşır. Bu durumda hareketli cisimleri durdurmak kolaylaşır. *Sürtünme kuvveti azaldığında hareket kolaylaşır ancak cisimleri durdurmak zorlaşır. *Kumsalda bisiklet sürmek zordur ancak durdurmak kolaydır. Kaygan bir zeminde bisikleti durdurmak zordur. * İnsanlar sürtünme kuvvetini azaltmak için yıllardır tekerlekli cisimler kullanmaktadır. * Araba motorlarındaki parçalar hareket ederken birbirine sürtünür. Bu sürtünmenin etkisiyle parçaların yıpranmasını önlemek, motorun ömrünü uzatmak için yağ kullanılır. Yağlanan parçalar arasındaki sürtünme kuvveti azalır. Yağlama işi birçok makinede kullanılır. * Hava direnci yağmurun düşme hızını azaltır. Hava direnci atmosfere giren meteorların yeryüzüne zarar vermesini de önler. Benzer Yazılar Neodyum Mıknatıs Projeleriniz için neodyum mıknatıs tedarik merkezi. Bugünün Olayları Ağustos 2022 Olayları Perseid Gök Taşı Yağmuru Gök Olayları - 2100 ile - 0500 İçerik Arama Başlık Sınıf Ders Ünite Konu Tür Sonuçları görmek için ARA düğmesine tıklayınız... Kullanıcı girişi Kullanıcı adı * Şifre * Yeni hesap yarat Yeni şifre iste GÜVENLİK Bu soru, insan ziyaretçi olup olmadığınızı test etmek ve otomatik spam gönderimlerini önlemek içindir. Matematik sorusu * 7 + 12 = Bu basit matematik problemini çözün ve sonucu girin. Örn. 1+3 için cevabı 4 olarak girin. Sınıfa Göre İçerik Ana Sınıfı 11 İlkokul 1 14 İlkokul 2 1 İlkokul 3 13 İlkokul 4 2 Ortaokul 1 179 Ortaokul 2 159 Ortaokul 3 148 Ortaokul 4 203 Dersler Fen ve Teknoloji Fen Bilimleri 470 Matematik 87 Türkçe 72 İngilizce 58 Çocuk Gelişimi 106 Anne ve Çocuk Beslenmesi 9 Çocuk Gelişimi I 7 Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 8 Çocuk ve Oyun 15 Okul Öncesi Eğitimde Araç Gereç Geliştirme 7 Özel Eğitim I 7 Çocuk ve Drama 13 Aile Eğitimi 13 Çocuk Gelişimi II 12 Kaynaştırma Eğitimi 12 Öğrenme ve Öğretme Teknikleri I 12 Özel Eğitim II 12 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 36 Sosyal Bilgiler 19 Tarihi ve Atatürkçülük 11 Çalışma İlişkileri ve Etik 5 Çocuk Psikolojisi ve Ruh Sağlığı 5 Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Program Geliştirme 3 Özel Eğitimde Program Geliştirme 2 Bilişim Teknolojileri 13 Görsel Sanatlar 3 İçerik Kategorileri Animasyon-Simülasyon-Video 58 Ders Notları 331 Eğitsel Oyunlar 116 Sunu-Slayt 24 Belirli Günler ve Haftalar 49 Bilim Adamları 54 Neden? Niçin? 148 Dokümanlar 225 Sorular 155 Etkileşimsel İçerik 250 Blog Kategorileri Uzay 12 Çevre-Ekoloji 14 Web Tasarım 6 Drupal 42 ASP 8 Dreamweaver 3 Eğitim / Kişisel Gelişim 34 Canlılar Dünyası 16 Bilim / Teknoloji 18 Günlük 2 Güncel Haberler 6 AS3 1 Fotoğraf ve Fotoğrafçılık 5 Fotoğraf İşleme 1 Fatih Projesi 10 Müzik 3 Benzer İçerik Nasıl Ders Çalışılmalı? Besin Zinciri ve Enerji Akışı Yemekten Enerjisini Alan Robot Kutup Ayısı Kendi Yavrusunu Tanımıyormuş Kral Minos'un Labirenti Son Gönderilen Dosyalar Fen Bilimleri Proje Ödevi Konuları - Ölçekli Lokman BAŞ Fen Bilimleri Proje Ödevi Konuları - Ölçekli Lokman BAŞ Maddenin Ayırt Edici Özellikleri Ders Notu PDF İndir Lokman BAŞ Maddenin Hâl Değişimi Ders Notu PDF İndir Lokman BAŞ Ay'ın Evreleri Etkinliği İndir İnternetsiz Kullanmak İçin Lokman BAŞ Tümü Dinamik soruları konumuza sürtünmeli yüzeylerde ve ya düzlemlerde kuvvet uygulanan cisimlerin, birbirini iten cisimlerin ve üst üste cisimlerin hareketlerini inceleyerek devam ediyoruz. Sürtünmeli Yüzeyde veya Düzlemde Dinamik Soruları Sürtünme kuvveti cisimle yüzey arasındaki pürüzlülükten kaynaklanan, bir yüzey üstünde kayarak öteleme hareketi yapan cisimlerde daima hareket yönüne zıt yönde olan bir kuvvettir. Statik ve kinetik sürtünme kuvveti arasında da farklar olduğunu biliyoruz. Eğer cisim duruyorsa statik, hareket ediyorsa kinetik sürtünme kuvveti uygulanır. Sorularda genellikle statik sürtünmeyi mi yoksa kinetik sürtünmeyi mi kullanacağımız söylenir, ama söylenmezse bizim sorunun bağlamından hangi sürtünme türünün uygulanacağını çıkarmamız gerekebilir. Dinamik sorularında sürtünme kuvveti şöyle karşımıza çıkabilir. Örnek dinamik soruları 1 Şekildeki yatay düzlemde durmakta olan kütlesi 2 kg olan cisme 20 N kuvvet uygulanıyor. Yüzey ile cisim arasındaki kinetik sürtünme katsayısı kk = 0,4 olduğuna göre, cismin ivmesinin büyüklüğü kaç m/s2 olur? g = 10 m/s2. Çözüm Cismin ivmesini bulabilmemiz için üzerine uygulanan net kuvveti bulmamız gerekli. Serbest cisim diyagramını çizerek cismin üzerindeki tüm kuvvetleri gösterelim. x ekseni doğrultusunda uygulanan F = 20 N ve harekete zıt yönde eğer cisim hareket ediyorsa uygulanan kuvvetin yönünde hareket etmeli, çünkü başlangıçta duruyordu fs sürtünme kuvveti var. Sürtünme kuvvetini hesaplamak için fs = kkN formülünü kullanacağız. Bunun için yüzeyin tepki kuvvetini N bulmamız gerekiyor. Tepki kuvvetinin normal kuvvetin daima yüzeye dik yönde olduğunu hatırlayın. Zaten normal matematikte dik demek. y ekseni doğrultusunda cismin ağırlığı \vec{G} = m\vec{g}, \vec{G} = 2 kg . 10 m/s^2 = -20 N -y yönünde, o yüzden 20 N’un başında eksi işareti var, yönünü gösteriyor ve normal kuvveti yüzeyin tepki kuvveti var. Kuvvetleri ısrarla vektör olarak üstüne ok koyarak yazdığımıza dikkat edin. Bu cisim yüzeyde y doğrultusunda düşeyde hareket etmiyor, yukarı ya da aşağı hareket söz konusu değil. Öyleyse düşey kuvvetlerin toplamı sıfır olmak zorunda. Bunu Newton’un birinci hareket kanununu eylemsizlikten biliyoruz. Öyleyse \vec{N} - m\vec{g} = 0 \vec{N} = m\vec{g}Tepki kuvvetinin büyüklüğü ağırlığa eşit N = 20 N, yönü ağırlığın zıt yönünde. eksi işareti -y yönünü gösteriyor. Artık sürtünme kuvvetini hesaplayabiliriz \vec{f}_s = k_k. \vec{N} \vec{f}_s = 0,4 \times 20 \space N = -8 \space NSürtünme kuvvetinin yönü harekete zıt yönde o yüzden 8’in başında eksi işareti var, -x yönünde sürtünme. Sürtünmeyi bildiğimize göre net kuvveti de bulabiliriz \vec{F}_{net} = \vec{F} - \vec{f}_s \vec{F}_{net} = 20 \space N - 8 \space N = 12 \space NNihayet ivmeyi de hesaplayabiliriz \vec{F}_{net} = m\vec{a} 12 \space N = 2 \space kg \space . \vec{a} \vec{a} = \frac{12 \space N}{2 \space kg} = 6 \space m/s^2Birimlere dikkat N = kg . m/s^2 \frac{N}{kg} = \frac{\cancel{kg} . m/s^2}{\cancel{kg}}Ayrıca ivmenin yönünün de net kuvvetle aynı yönde yani +x yönünde olduğuna da dikkat edin. Örnek dinamik soruları 2 Şekildeki kütlesi m = 2 kg olan takoz ile yatay yüzey arasındaki sürtünme katsayısı 0,4’tür. Cisme uygulanan kuvvet 20 N’dur ve yatayla açısı 37° dir. Cisim başlangıçta duruyorsa, cismin ivmesinin büyüklüğü kaç m/s2 olur? g = 10 m/s2, sin 37° = 0,6, cos 37° = 0,8 Çözüm Bu bir önceki soruya çok benziyor. Takoz tahta blok demek cisim olarak kabul edeceğiz yine başlangıçta duruyor. Net kuvveti bulup Newton’un ikinci kanununda yerine koyarsak ivmeyi de buluruz. Serbest cisim diyagramını çizelim Önce düşey bileşenlere bakalım. -y yönünde aşağı doğru cismin ağırlığı ve F kuvvetinin yine aşağı doğru olan y bileşeni var. Yukarı yönde +y yönünde yüzeyin tepki kuvveti N var. Bu cisim düşey doğrultuda hareket etmiyor, Newton’un birinci kanununa göre dengelenmiş kuvvetlerin etkisi altında. Öyleyse düşey doğrultudaki kuvvetlerin toplamı sıfır olmak zorunda. -m\vec{g} + \vec{F}_y + \vec{N} = 0 \vec{F}_y = 20 . sin 37^\circ = 20 \times 0,6 = -12 \space N-12 N başındaki eksi işareti kuvvetin yönünün -y yönünde olduğunu gösteriyor. Bu konuda ısrar ediyoruz dikkat edin. -20+-12 + \vec{N} = 0Ağırlığın ve Fynin başındaki eksi işaretleri -y yönünde olduklarını gösteriyor. \vec{N} = 32 \space NTepki kuvvetinin yönü +y yönünde, yukarı doğru. Şimdi sürtünme kuvvetinin büyüklüğünü hesaplayabiliriz. \vec{f}_s = k_k. \vec{N} \vec{f}_s = 0,4 \times 32 \space N = -12,8 \space NSürtünme kuvvetinin -x yönünde olduğuna dikkat etmelisiniz -12,8 N’un başındaki eksi işareti yönünü gösteriyor. Net kuvveti bulmaya hazırız. x doğrultusundaki kuvvetlerin bileşkesini bulalım. F kuvvetinin x bileşenini hesaplamalıyız önce \vec{F}_x = \vec{F}.cos37^\circ \vec{F}_x = 20 \times 0,8 = 16 \space NŞimdi net kuvveti yazalım ve Newton’un ikinci kanununu uygulayalım. \vec{F}_{net} = \vec{F}_x - \vec{f}_s \vec{F}_{net} = 16 \space N - 12,8 \space N = 3,2\space N \vec{F}_{net} = m\vec{a} 3,2 \space N = 2 \space kg.\vec{a} \vec{a} = \frac{3,2}{2} = 1,6 \space m/s^2Yine ivmenin yönü net kuvvetin yönüyle aynı +x yönünde. Örnek dinamik soruları 3 Başlangıçta durmakta olan yatay düzlem üzerindeki 2 kg kütleli tahta bloğa şekilde gösterilen yatayla 37° açı yapan 20 N’luk kuvvet uygulanıyor. Yatay düzlemle cisim arasındaki sürtünme katsayısı 0,4 olduğuna göre cismin ivmesinin büyüklüğü ve yönü ne olur? g = 10 m/s2, sin 37° = 0,6, cos 37° = 0,8 Çözüm Önceki iki soruya benziyor bu soru da. Çözerken de yine aynı yöntemi kullanacağız. Serbest cisim diyagramını çizip kuvvetlerin yatay x ve düşey y bileşenlerini toplayacağız. Soruda verilen koşulları uygulayacağız örneğin düşeyde hareket etmiyor bu cisim. Sonra da bizim bulmamız istenen ivmeyi hesaplayacağız. Yine önce düşey bileşenlerden başlayalım. Kuvvetlerin işaretlerine dikkat edeceğiz ısrarla. -y yönünde aşağı doğru ağırlık var, + y yönünde yukarı doğru F kuvvetinin y bileşeni ve tepki kuvveti var. Bu cisim düşey yönde hareket etmiyor, öyleyse düşey yöndeki net kuvvet sıfır olmak zorunda. -m\vec{g} + \vec{F}_y + \vec{N} = 0 \vec{F}_y = \vec{F}.sin 37^\circ = 20 . 0,6 \space N = 12 \space N -20 \space N + 12 \space N + \vec{N} = 0 \vec{N} = 8 \space NTepki kuvvetini bulduk, şimdi sürtünme kuvvetini hesaplayalım \vec{f}_s = k_k. \vec{N} \vec{f}_s = 0,4 \times 8 \space N = -3,2 \space NSürtünme kuvvetinin -x yönünde olduğuna dikkat edin -3,2 N’un başındaki eksi işareti yönünü gösteriyor. Net kuvveti bulmak için önce F kuvvetinin x bileşenini hesaplayalım \vec{F}_x = \vec{F}.cos37^\circ \vec{F}_x = 20 \times 0,8 = 16 \space NArtık net kuvveti yazabiliriz \vec{F}_{net} = \vec{F}_x - \vec{f}_s \vec{F}_{net} = 16 \space N - 3,2 \space N = 12,8\space N \vec{F}_{net} = m\vec{a} 12,8 \space N = 2 \space kg.\vec{a} \vec{a} = \frac{12,8}{2} = 6,4 \space m/s^2Yine ivmenin yönü net kuvvetin yönüyle aynı +x yönünde. Şimdi de birbirini iten cisimlerin dinamiğini yani hareketini ve hareketinin sebeplerini inceleyeceğiz. Aşağıdaki resimde yatay ve sürtünmesiz bir yüzeyde kütleleri sırasıyla m1 ve m2 olan iki tahta blok yerleştirilirse ve bu iki cisimden oluşan sisteme sabit zamana ya da mekana – koordinata – göre değişmeyen bir F kuvveti uygulanırsa sistemin ivmesi ve cisimlerin birbirine uyguladıkları etki ve tepki kuvvetleri nasıl olur? Bu durumun dinamiğini incelemek için her zaman yaptığımız gibi önce serbest cisim diyagramını çizmeliyiz. Düşeyde y doğrultusunda ağırlık ve yüzeyin tepki kuvveti birbirine eşit, çünkü düşey doğrultuda hareket durumu değişmiyor, cisim düşey doğrultuda hareket etmiyor. Yatay doğrultuda ise, birinci bloğa uygulanan F kuvveti +x yönünde, ayrıca ikinci bloğu ittiği için ikinci blok da birinci bloğa -x yönünde F21 tepki kuvveti uyguluyor Newton’un üçüncü yasası etki tepki ilkesini hatırlayın. Buradan Newton’un ikinci kanununu yazabiliriz \vec{F}_{1net} = m_1\vec{a} \vec{F}_{1net} =\vec{F} - \vec{F}_{21} \vec{F} - \vec{F}_{21} = m_1\vec{a} ikinci cisim için Newton’un ikinci yasasını yazalım Yine düşeyde net kuvvet sıfır. Newton’un birinci yasası eylemsizliğe göre hareket durumu değişmiyor yani. Sadece yatayla ilgilenmemiz yeterli. \vec{F}_{2net} = m_2\vec{a} \vec{F}_{12} = m_2\vec{a}Newton’un üçüncü kanunundan etki tepki kuvvetlerinin birbirine eşit büyüklükte ve zıt yönde olduklarını biliyoruz. Öyleyse \vec{F}_{12} = - \vec{F}_{21} Bunu 1. denklemde yerine koyarsak \vec{F} - m_2\vec{a} = m_1\vec{a} \vec{F} = m_1 +m_2\vec{a}Bu durumda da iki cismin tek bir cisim gibi davrandığını, ivmesini bulurken kütleleri toplayabileceğimizi görüyoruz. Örnek dinamik soruları 4 Birbirini iten iki cisim Şekildeki sürtünmesiz düzlemde kütleleri 2 kg ve 4 kg olan cisimlerden ilkine sabit 18 N’luk kuvvet uygulanıyor. Buna göre cisimler arasındaki temas kuvvetinin büyüklüğü kaç N’dur? Çözüm Bu iki cisimden oluşan sistemin, kütleleri toplanmış tek bir cisim gibi hareket ettiğini yukarıda bulmuştuk. Öyleyse sistemin ivmesini bulmamız kolay \vec{F} = m_1 +m_2\vec{a} 18 \space N= 2 +4\vec{a} \vec{a} = \frac{18 \space N}{6 \space kg} = 3 \space m/s^2Temas kuvvetinin de ikinci cismi ivmelendiren kuvvet olduğunu analizimizde görmüştük Öyleyse \vec{F}_{12} = m_2\vec{a} \vec{F}_{12} = 4 \times 3 = 12 NRakamları nasıl yerine koyduğumuzu adım adım incelemenizi öneririm. Bir de kendiniz rakamları koyarak serbest cisim diyagramlarını çizmelisiniz. Üst üste cisimler veya bloklar ile ilgili dinamik soruları Aşağıdaki şekildeki gibi yatay ve sürtünmesiz bir düzlemde kütleleri m1 ve m2 olan iki blok üst üste konulup alttaki blok sabit bir F kuvvetiyle çekilirse cisimlerin hareketi nasıl olur? Önce iki blok arasında sürtünme olmadığını varsayalım. Alttaki cismin ivmeleneceği belli ama üstteki cisim ivmelenir mi? İvmelenmez. Çünkü serbest cisim diyagramını çizerseniz m1 kütleli cismin üzerinde sadece ağırlığının ve tepki kuvvetinin olduğunu görürsünüz, ikisi de düşeyde. Yatayda kuvvet olmaz, bu nedenle cisim Newton’un birinci kanunu eylemsizliğe göre hareket durumunu korur. Duruyorsa durur, sabit hızla hareket ediyorsa sabit hızla hareket etmeye devam eder. Bu durumda alttaki cisim üstteki cismin altından kayarak ilerler. Öyleyse iki cismin birlikte hareket edebilmesi için aralarında mutlaka sürtünme olmak zorundadır. Bu durumun serbest cisim diyagramını çizelim Düşeyde bu cisimler hareket etmiyor. Alttaki cismin tepki kuvvetinin m1g + m2g olduğuna dikkat edin ama. Üstteki cismin alttakiyle beraber hareket edebilmesi için aralarındaki sürtünme kuvvetinin sistemin ivmesiyle aynı yönde olması gerekir. Öyleyse Newton’un ikinci kanunu şöyle yazabiliriz \vec{f}_s = m_1\vec{a}İkinci cisim için de \vec{F} - \vec{f}_s = m_2\vec{a}Öyleyse \vec{F} - m_1\vec{a} = m_2\vec{a} \vec{F} = m_1+m_2\vec{a} İki cisim yine kütleleri toplanmış tek bir cisim gibi hareket ediyor. Peki üstteki cismin alltaki cisimle birlikte kaymadan hareket edebileceği kuvvetin en yüksek değeri Fmaksimum ne olur? \vec{f}_s = m_1\vec{a}_{maksimum} k\vec{N}_1 = m_1\vec{a}_{maksimum} km_1\vec{g}_1 = m_1\vec{a}_{maksimum} \vec{a}_{maksimum} = k\vec{g}Örnek dinamik soruları 5 Üst üste iki cisim Şekildeki sürtünmesi ihmal edilen yatay düzlem üzerindeki sistemde m1 = 2 kg ve m2 = 4 kg’dır. F = 24 N değerini aştığında m1 kütleli blok m2 kütleli bloğun üstünde kaymaya başlıyor. Buna göre bloklar arasındaki statik sürtünme katsayısının en yüksek değeri kaçtır? g = 10 m/s2 Çözüm Cisimlerin serbest cisim diyagramını çizmelisiniz, yukarıda çizilmişi var, sadece rakamları yerleştirmeniz gerekiyor. Kuvvet ve ivme denklemlerini de yazmıştık. Analizimizin sonucunu kullanabiliriz \vec{a}_{maksimum} = k_{statik}\vec{g}F = 24 N olduğunda ivme maksimum değerine ulaşmış oluyor. Öyleyse \vec{F} = m_1+m_2\vec{a}_{maksimum} 24 = 2+4\vec{a}_{maksimum} \vec{a}_{maksimum} = \frac{24}{6} = 4 \space m/s^2 4 \space m/s^2 = k_{statik} \times 10 \space m/s^2 k_{statik} = \frac{4}{10} = 0,4Dinamik soruları ile ilgili mutlaka okumanız gereken yazılar Dinamik nedir? Sürtünmesiz düzlemde sorular ve çözümler Eğik düzlem nedir? Sorular ve çözümler Atwood makinesi nedir? Birbirine bağlı cisimler soruları Eylemsizlik kuvveti nedir? Asansör soruları Dinamik soruları ile ilgili kazanımlar 2017 – Net kuvvetin yönünü belirleyerek büyüklüğünü hesaplar. Serbest cisim diyagramları üzerinde cisme etki eden kuvvetlerin gösterilmesi sağlanır. Yatay, düşey ve eğik düzlemde sürtünme kuvvetinin yönü belirlenerek büyüklüğünün hesaplanması sağlanır. 2017 – Net kuvvet etkisindeki cismin hareketi ile ilgili hesaplamalar yapar. Hesaplamaların günlük hayat örnekleri üzerinden yapılmasına özen gösterilir. Sürtünmeli ve sürtünmesiz yüzeyler dikkate alınmalıdır.

sürtünmeyi azaltan örnekler 10 tane