🀄 Tiroid Sintigrafi Çekildikten Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler

1R5AoR. Ömer Kutay İmplant ve Estetik DişKliniği Çalışma Saatlerimiz 0900 - 1830 Cumartesi 0990 - 1330 Pazar Kapalı Telefon +90 212 231 32 92 WhatsApp +90 533 950 60 95 E-posta info Adres Valikonağı Cd. Mim Kemal Nişantaşı / Şişli – İstanbul TİROİD BEZİ Tiroid bezi nefes borusunun sağ ve sol tarafında bulunan 20x30 mm boyutunda ve 15-20 gram ağırlığında, T3Triiyodotironin ve T4Tiroksin hormonlarını sentezleyen iç salgı organımızdır. Tiroid hormon yapımında iyot elementi kullanılırT3;3 iyot elementi ve T4 4 iyot elementi içermesi nedeniyle numaralandırma yapılmıştır. T4 kan dolaşımı ile tüm vücutta dağılır. Hücreye girmeden önce T3’e dönüşerek metabolizmada rol alır. Tiroid bezinin hormon yapımı beyinde bulunan hipofiz bezinden salgılanan TSHTiroid uyarıcı hormon tarafından kontrol edilir. TİROİD BEZİ HASTALIKLARI Guatr Tiroid bezi büyümesi Nodül Tiroid bezinde mm’den cm’ye kadar değişen boyutlarda, normal dokudan farklı yapıda doku oluşması Tiroidit Tiroid bezinin çoğunlukla mikrobik olmayan iltihabi reaksiyonu Hipertiroidi Tiroid bezinin fazla çalışması Hipotiroidi Tiroid bezinin az çalışması TİROİD HASTALIĞI GELİŞME RİSKİ • İyot eksikliği olan bölgelerde yaşayanlar • Ailede tiroid hastalığı olanlar • Tip 1 DM, Romatoid artrit ve Pernisiyöz anemi gibi otoimmun hastalığı olanlar • Gebelik ve doğum sonrası dönem • Çeşitli nedenlerle baş ve boyun bölgesine radyoterapi uygulananlar • Lityum ve amiodaron gibi iyot içeren ilaç kullananlar • İnterferon gibi otoimmun reaksiyona neden olan ilaç kullananlar TİROİD HASTALIĞI TANISI İÇİN 1. Hormon ölçümü Venöz kan örneği saat 08-17 00 arasında aç/tok farketmeden alınarak yapılır. Laboratuvar tarafından verilen referans aralıklarına göre T3-T4 normal veya düşük iken TSH yüksek ise tiroid bezi az çalışıyor kabul edilir. T3-T4 normal veya yüksek iken TSH düşük ise tiroid bezi fazla çalışıyor kabul edilir. 2. Otoantikor ölçümü Anti tiroid peroksidazAntiTPO ve Anti tiroglobulinAnti Tg ölçümlerinin yüksek olması vücudun tiroid bezine karşı reaksiyon gösterdiğini; otoimmun hastalık olduğunu belirtir. 3. Tiroid ultrasonografisi Ses dalgalarının dokudan geçirgenliği hesaplanarak tiroid bezi boyutu, nodül olup olmadığı; var ise yapısı ve özellikleri değerlendirilir. 4. Tiroid sintigrafisi Radyoaktif madde verildikten sonra tiroid bezinde tutulma oranına göre tiroid bezi aktivitesi konusunda bilgi verir. Gebelikte ve emzirme döneminde yapılmaz. 5. Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi Ultrasonografi ile tespit edilen ve 1 cm üzerindeki tüm nodüllerde uygulanır. Anestezi olmadan, ince iğne ile az miktarda sıvı basit bir işlemle alınarak patolojik olarak incelenir. Yeterli olmaz ise 3 ay içinde tekrar edilebilir. TİROİD NODÜLÜ Toplumun % 40-50’sinde tiroid nodülü olabilir. Birçok kişi farkında olmadan yaşamını sürdürebilir. Her zaman belirti olmayabilir. Başka amaçlarla yapılan görüntüleme teknikleri ile ortaya çıkabilir. Hasta kendisi ele gelen şişliği farkedebilir. Çevresindekiler uyarabilir. Bazen yutkunurken “takıntı” hissi olabilir. Tiroid palpasyonu ve ultrasonografi ile tanı konur. Tiroid nodüllerinin % 50’si sağ ve sol tarafta ve birden fazladır. Eğer TSH referans değere göre düşük ise nodül fonksiyonunu araştırmak için tiroid sintigrafisi yapılır. Radyoaktif maddeyi alan nodül fonksiyone yani tiroid hormon sentezi yapmaktadır hiperaktif nodül olarak tanımlanır. Radyoaktif maddeyi almayan yani tiroid hormon sentezi yapmayan nodül hipoaktif olarak tanımlanır. Tiroid nodüllerinin % 5 kanser olma olasılığı vardır. Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi yapılarak takibe alınır. Tiroid muayenesi ve ultrasonografi 6 ay ara tekrar edilir. Tiroid muayenesinde nodül sert ve hareketi azalmışsa, boyunda lenfadenopati tespit edilirse , ses değişikliği var ise veya ultrasonografi ile nodül boyutunda kat artma olması durumunda ince iğne aspirasyon biyopsisi tekrar edilir. Tiroid nodülü tedavisi için, eğer tiroid hormonları normal düzeyde ise ilaç tedavisine gerek yoktur. Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi “benign” yani normal doku olarak yorumlanırsa tekrar edilmez. Şüpheli yada “malign” yani kanser odağı olarak yorumlanırsa tedavi olarak ameliyat önerilir. Bazen tiroid bezi boyutu çok artabilirses kısıklığı, nefes borusuna bası belirtileri olabilir veya kozmetik nedenlerle ameliyat önerilebilir. HASHİMOTO TİROİDİTİ Japon bilim adamı Hashimoto tarafından tanımlanmıştır. Organizma tiroid dokusuna karşı reaksiyon göstererek tiroid bezinde yapı değişikliği oluşturmaktadır. Anti TPO ve Anti Tg düzeylerinin yüksek olması ve ultrasonografik bulgular ile tanı konur. Toplumdaki sıklık % 2 oranındadır. Tanı konulan kişilerin % 95’i kadındır ve her yıl % 5’inde hipotiroidi gelişmektedir. Genetik geçiş özelliği vardır ve 30-50 yaş arasında sıktır Diğer otoimmun hastalıklar ile birlikteliği sıktır Tip 1 DM, Addison hastalığı, Hipoparatiroidi, Vitiligo, Romatoid artrit, Myastenia Gravis, Pernisiyöz anemi gibi. Sofra tuzlarının iyotlanması ile sıklık artmıştır. Tiroid bezi sert olarak palpe edilir. Hipotiroidi gelişmediği sürece tedaviye gerek yoktur. Takip 1-2 yıl ara ile tiroid hormon testleri ile yapılır. Gebelikten önce mutlaka kontrol önerilir. HİPOTİROİDİ Tiroid bezinin az çalışması demektir. T3 ve T4 hormonlarınn dolaşımdaki azlığı metabolizmanın yavaşlamasına yol açar. Kadınlarda ve yaş ilerledikçe sıklık artar. Hipotiroidi nedenleri • Hashimoto tioiditi • İyot eksikliği • Ülkemizin bazı bölgelerinde selenyum eksikliği • Subakut tiroidit • Tiroid ameliyatı sonrası • Radyoaktif iyot tedavisi sonrası • Amiodaron, Lityum, İnterferon, İnterlökin 2 grubu ilaç kullananlar • Baş ve boyuna radyoterapi uygulanması • Hipofiz bezi yetersizliği Doğuştan tiroid hormon yetersizliği Tiroid bezinin gelişim anormallikleri veya tiroid hormon sentez anormallikleri sonucudur. Türkiyede doğum sonrası bütün bebeklerde topuk kanı ile TSH takibi yapılmaktadır. Eğer TSH 30 µIU/L yüksek ise 1 ay sonra tekrar edilir. Bebek tedavi edilmezse solunum sıkıntısı, dilde büyüme, göbek fıtığı, sarılık, at kişnemesi gibi ağlama, beslenme ve kemik gelişim bozukluğuna yol açar. Çocuklukta, boy kısalığı, el ve yüzde şişlik, sağırlık, zeka geriliği ve nörolojik bulgularla seyreden Kretenizm görülür. Erişkinde tiroid hormon yetersizliği Çabuk yorulma, yavaş hareket etme, çok uyuma, çok üşüme, cilt kuruluğu, sarı soluk renk değişikliği, saçlarda dökülme, iştahsızlık, kilo verememe, horlama, kas ağrıları, kabızlık, göz çevresi /el ve ayakta şişlik, ses kalınlığı, depresif ruh hali, zihinsel faaliyetlerde yavaşlama, kadınlarda adet görememe gibi belirtilere yol açar. Tiroid hormon yetersizliği sonucunda 1. Metabolizma yavaşladığı için vücut yağ oranı artar. Su ve tuz tutulumu olur. Vücut ısısı azalır. Vücut ağırlığı % 10’a kadar artabilir. 2. Cilt altı dokuda glikozaminoglikan birikimine bağlı yüzde,el ve ayakta şişlik lur. Karoten A vitaminine dönüşemediği için cilt altında birikir. El içi ve ayakta belirgin sarı renk oluşur. Yağ ve ter bezleri az çalışır. Ciltte kuruluk olur. Saçlar kabalaşır ve çabuk kırılır. Yaygın saç dökülmesi olur. 3. Damar elastikiyeti ve kalp pompalama fonksiyonu ve atım hızı yavaşlar. Hipertansiyon, kalp yetersizliği ve bradikardi gelişir. Hiperkolesterolemi de katkıda bulunarak koroner kalp hastalığı gelişme riski artar. 4. Solunum merkezi uyarılması değiştiği ve kas kuvvet kaybı nedeniyle solunum yüzeyelleşir ve yavaşlar. Dil glikozaminoglikan birikimine bağlı büyür. Uyku apne sendromu gelişir. Horlama olabilir. 5. Sindirim sistemi fonksiyonunda yavaşlamaya bağlı olarak hazımsızlık ve kabızlık gelişir. 6. Mide barsaklardan emilim azlığına bağlı olarak demir, B12 ve folat eksikliğine bağlı anemi gelişir. 7. Pıhtılaşma ve kanama zamanları uzadığı için kanama eğilimi artmıştr. 8. Kas kuvvet kaybı ve eklem fonksiyon bozukluğu olabilir. 9. Konsantrasyon bozukluğu ve unutkanlık olur. Refleksler yavaşlar. Karpal tünel sendromu gelişir. 10. Ergenlik gecikmesi olabilir. Kadınlarda adet düzensizliği, erkeklerde impotans gelişebilir. 11. Depresyon, ileri yaşta ajitasyon görülebilir. Hipotiroidi taraması yapılması gereken durumlar • Ailede tiroid hastalığı olması • Kadınlarda gebelikte, doğum sonrası ve menapozda • Tiroid ameliyatı olanlar • Guatr tespit edilenler • Tip 1 DM, Addison Hastalığı, Vitiligo gibi otoimmun hastalığı olanlar • Down Sendromu ve Turner Sendromu • Demans • Depresyon • Lityum ve Amiodaron kullanımı • Obezite • İnfertilite • Biokimyasal olarak hiperkolesterolemi, hiponatremi, transaminaz yüksekliği, kreatinin kinaz yüksekliği, prolaktin yüksekliği tespit edilenler Tanı Serbest T4 ve TSH düzeyi değerlendirilir. Tiroid bezi yetersizliğinde T4 normal veya düşük iken TSH artmıştır Nadir görülen hipofiz bezi kaynaklı hipotiroidide TSH düşük veya normal olabilir. Tedavi Eksik olan hormonu yerine koyma tedavisidir. İnsan doğal tiroid hormonu olarak sabah tek doz ve aç alınır. Doz hesaplaması µgram/kg ile yapılır. Takipte 3-6 ay ara ile TSH düzeyine bakılır. Erişkinlerde TSH µIU/L olmalıdır. Bebek ve çocuklarda TSH yaşa göre değişir. Gebelikte ilaç ihtiyacı artabilir. Takip 3-4 hafta ara ile yapılır. Serbest T4 ve TSH referans aralığı gebelik ayına göre belirlenir. Kalp hastalığında ve 65 yaş üzerinde düşük doz ilaç başlanarak yaşa göre TSH düzeyine ulaşmak için belirli aralıklarla doz arttırılır. HİPERTİROİDİ Tiroid bezinin fazla çalışması demektir. T3 ve T4 hormonlarının dolaşımdaki fazlalığı metabolizmanın hızlanmasına yol açar. Tirotoksikoz tiroid hormon fazlalığını ifade eder. Hipertiroidi nedenleri • Graves hastalığı • Toksik multinodüler guatr • Otonom toksik nodül • İyota bağlı hipertiroidi • Gebeliktekoryonik hormon atrışı • Struma ovari • TSH salgılayan adenom • Tiroid hormon direnci Tiroiditler ve tiroid hormon alımı hipertiroidi olmadan tirotoksikoza yol açar. Tiroid hormon fazlalığı Huzursuzluk, çarpıntı, titreme, güçsüzlük, sinirlilik, heyecanlanma, canlı bakış ve gözlerde büyüme, uykusuzluk, sıcağa daynamama, nemli cilt, saçlarda incelme ve dökülme, iştah artmasına rağmen zayıflama, ishal, bulantı ve kusma, kadınlarda adet görememe, erkeklerde meme büyümesi gibi belirtilere yol açar. Tiroid hormon fazlalığı sonucunda 1. Tiroid bezi diffüz veya nodüler büyüyebilir. 2. Metabolizma hızlandığı için iştah artmasına rağmen kilo kaybı olur. Vücut yağ oranı azalır ve kas kaybı olur. Vücut ısısı artmıştır. 3. Cilt sıcak, nemli ve ince olarak palpe edilir. Saçlar incelmiştir ve yaygın dökülme olur. 4. Yüksek debili kalp yetersizliği ve taşiaritmiler gelişebilir. 5. Sindirim sistemi fonksiyonunda artmaya bağlı bulantı kusma ve ishal olur. Karaciğer fonksiyon bozukluğu transaminaz yüksekliği ile tespit edilir. 6. Kemik yıkımı artarak hiperkalsemi ve osteoporoz gelişir. 7. Ellerde ince tremor gelişir. Kas güçsüzlüğüne bağlı çabuk yorulma olur. Reflekslerde hiperaktivite vardır. Konsantrasyon azlığı ve uykusuzluk olur. 8. Oligomenore, jinekomasti ve libido azlığı gelişir. 9. Anksiete ve psikoz görülebilir. İleri yaşta demans bulguları olabilir. Tanı • Serbest T3, serbest T4 ve TSH düzeyi bakılır. T3/T4 yüksek ve TSH düşük ise tirotoksikoz tanısı konulur. Nadir görülen TSH salgılayam adenom ve tiroid hormon direncinde TSH normal olabilir. • Graves hastalığı gibi diffuz veya toksik nodüler guatr ayrımı ve tiroidit tanısı için tiroid sintigrafisi yapılır. Radyoaktif madde dağılım ve tiroid bezi tarafından tutulum oranına göre karar verilir. • Toksik nodüler guatrda nodül boyut ve özellikleri için ultrasonografi yapılır. • Graves hastalığı için TRabTSH reseptör antikoru ve tiroidit ayrımı için anti TPO ve Anti Tg değerlendirilir. Öyküde iyot içeren madde ; amiodaron kullanımı ve tomografi yada anjiografi sırasında radyokontrast madde alımı sorgulanmalıdır. Graves Hastalığı Vücudun tiroid dokusuna gösterdiği reaksiyon sonucu aşırı hormon sentezi olur. TRab düzeyi ölçülerek tanı konulabilir. İyot fazlalığı otoimmun reaksiyonu tetikleyebilir. Hashimoto tiroiditi gibi diğer otoimmun hastalıklarla birlikte olabilir. Genç erişkin dönemde ve kadınlarda sıktır. Tiroid ultrasonografisinde tiroid bezinde diffüz büyüme vardır. Tiroid sintigrafisinde radyoaktif madde tutulum oranı artmıştır. Tiroid oftalmopatisi eşlik edebilir. Tiroid dokusu ile çapraz reaksiyon gösteren göz kasları ve göz arkası yağ dokusunda otoimmun mekanizmaya bağlı gelişir. Göz öne doğru yer değiştirir, göz hareketleri kısıtlanır, renkli görme ve görme keskinliği etkilenir, göz kapağı tam kapanmayabilir ve gözde ağrı olabilir. Göz doktoru tarafından yapılan muayene ve magnetik rezonans görüntülemeye göre aktivite ve hastalık şiddeti değerlendirilerek kortizon tedavisi veya ileri dönemlerde ameliyat yapılır. Tiroidit • Hashimoto tiroiditi başlangıcında • Subakut tiroidit • Doğum sonrası tiroidit • İlaca bağlı tiroidit • İnfeksiyöz tiroidit • Radyasyon tiroiditi Subakut tiroidit ağrılı veya sessiz olabilir. Üst solunum yolu infeksiyonunu takiben 1 ay içinde gelişir. Tiroid sintigrafisinde radyoaktif madde tutulum oranı azalmıştır. Tiroid bezinde sentezlenip depolanan hormonlar dolaşıma katılırlar. Ağrılı ise analjezik, anti-inflammatuvar veya kortizon tedavisi verilir. Hipotiroidi gelişimi açısından takip edilir. İlaca bağlı tiroidit amiodaron kullanımı sonrası gelişir. İyot içeriğ farklı reaksiyona sebep olabilir 1. İlaç tiroid bezi yapısında değişiklik oluşturursa tiroid sintigrafisinde radyoaktif madde tutulumu azalır. 2. Eğer ilaç tiroid bezinde otoimmun reaksiyon ile hipertiroidiye neden olursa tiroid sintigrafisinde radyoaktif madde tutulumu artar. Toksik nodüler guatr 1. Multinodüler Tiroid bezi sağ ve sol tarafta, birden fazla nodül ultrasonogarfi ile tespit edilir. Tiroid sintigrafisinde hiperaktif ve hipoaktif nodüller olabilir. 2. Solite rnodül Tiroid bezi sağ veya sol tarafta tek nodül ultrasonografi ile tespit edilir. Tiroid sintigrafisinde nodül hiperaktif nodüldışı kısımlar baskılanmış olarak değerlendirilir. Tedavi • İlaç tedavisi Propiltiyourasil 100-300 mg/gün ve metimazol 10-40 mg/gün dozlarda başlanır. Graves hastalığında yıla tedavi tamamlanır. 4-6 hf ile tiroid hormon düzeyi değerlendirilerek en düşük dozda devam edilir. Lökopeni ve transaminaz yüksekliği yan etkisi takip edilir. Toksik multinodüler guatrda tiroid hormon düzeyi normal olunca ameliyat önerilir. Gebelikte ilk 3 ay propiltiyourasil sonraki 6 ay metimazol yarı dozda kullanılır. • Radyoaktif iyot tedavisi Tiroid sintigrafisi ile radyoaktif madde tutulum oranı yüksek olan ilaç tedavisine dirençli veya ilaç yan etkisi gelişen Graves hastalığında ve soliter toksik nodül tedavisinde uygulanabilir. 18 yaş üzerinde gebe olmayan ve emzirmeyen herkese verilebilir. Graves oftalmopatisi var ise kortizon tedavisi eşliğinde uygulanır. • Cerrahi tedavi Toksik multinodüler guatrda ilaç tedavisi ile tiroid hormonları normal olduğunda, ilaç tedavisine dirençli veya ilaç yan etkisi gelişen ve radyoaktif iyot tedavisi yapılamayan Graves hastalığında ve büyük soliter toksik nodülde uygulanır. Graves hastalığında iyotsuz tuz kullanımı önerilir. Graves oftalmopatisinde sigara önerilmez.. TİROİD KANSERİ Tiroid bezinden kaynaklanan patolojik olarak kanser tanısı alan anormal doku oluşmasıdır. Kadınlarda 2 kat sıktır. Her yaşta görülebilir. Radyasyona maruz kalanlarda sıklık artmaktadır; örneğin, Çernobil nükleer santral kazası sonrası Doğu Karadeniz bölgesinde. Boyunda şişlik olması, lenfadenopati varlığı ve ses kısıklığı gibi belirtiler veya tespit edilen nodülün sert ve hareketsiz olması ve hızlı büyümesi gibi bulgularla ortaya çıkabilir. Herhangibir yakınmaya sebep olmadan tiroid nodül takibi sırasında yapılan ince iğne aspirasyon biyopsisi ile tespit edilebilir. Ailede tiroid kanser öyküsü olması , baş boyun bölgesine radyoterapi uygulanmış olması, erkek cinsiyetinde, 20 yaş altı ve 65 yaş üstünde tespit edilen nodüllerde risk artmaktadır. Tanı için şüpheli nodülden ince iğne aspirasyon biyopsisi yapılır. Patolojik olarak 4 tip tiroid kanseri değerlendirilir. Papiller ve folliküler tip diferansiye tiroid kanseri olarak sınıflandırılır. Diğer kanserlere göre yaşam beklentisinin en yüksek olduğu kanser tipidir. 1. Papiller tip Tiroid kanserleri içinde % 75-80 oranında tespit edilir. En sık 30-40 yaş arasında rastlanır. Lenf bezi yoluyla yayılır. Yaşam boyu sessiz kalarak herhangibir belirti ve bulgu oluşturmayabilir. 2. Folliküler tip Tiroid kanserleri içinde % 11-15 oranında tespit edilir .Sıklık 50 yaş üzerinde artar. Tiroid bezi çevresine lokal yayılım yapar kas ve nefes borusu gibi. Hematojen yol ile organ yayılımı olur. En sık akciğer ve kemik metastazı olur. 3. Medüller tip Tiroid kanserleri içinde % 6-8 oranında tespit konulan olguların % 25 aileseldir. Kalsitonin salgısı yüzde kızarıklık ve ishale yol açar. 4. Anaplastik tip Diferansiye olmayan tiroid kanseri olarak sınıflanır. Tanı konulduğunda lokal yayılım vardır. Klinik bulgular saatler içinde ilerleyebilir. Tedavi • Tiroid bezi, eğer var ise lokal yayılım ve lenf bezi yayılımı ameliyat ile alınır. • Hastanın yaşı, cinsiyet, patolojik hücre tipi ve tümör boyutu ve yayılımına göre risk belirlenerek e şüpheli kalan doku için ameliyattan 4-6 hf sonra radyoaktif iyot tedavisi uygulanır. • Levotiroksin ile hormon replasman tedavisi yapılır. İlaç dozu TSH düzeyine göre ayarlanır. TSH düzeyi tümör tipi, boyutu ve yayılımına göre belirlenir. • Takip yaşam boyu devam eder. Diferansiye tiroid kanserlerinde tiroglobulin ölçümü yapılır. Tiroglobulin tiroid dokusunda tiroid hormonu ile birlikte sentezlenir. Tiroglobulinin artması tiroidkanserinin nüksünüveya yayılımını gösterir. Tüm vücut İyot sintigrafisiile tarama yapılır. • Tiroid Medüller kanserinde takip Kalsitonin düzeyi ölçülerek yapılır. Eğer Kalsitonin yüksek ise Somatostatin analog sintigrafisi ile tüm vücut taraması yapılır. Tiroit Tetkikleri; Tiroid Sintigrafisi, Tiroid Ultrasonu Tiroit hastalık­larının teşhisi için bazı tetkiklerin yapıl­ması gerekir. Bu tetkikler aşağıda verilmiştir a Kan Testleri Sıklıkla kullanılan kan testleri serbest T3, serbest T4, TSH, anti-TPO antikoru, anti-tiroglobulin antikoru, TSH-reseptör antikoru, tiroglobulin ve kalsitonin hormon­larının kan düzeylerinin ölçülmesidir. T4 ve T3 hormonlarının normal sınırın altında veya üstünde olması, tiroit bezinin iyi çalışmadığını gösterir. T4 ve T3 hormonları düşük ise beziniz az çalı­şıyor, buna karşılık T4 ve T3 hormonları yüksek ise beziniz çok çalışıyor demektir. T3 ve T4 ölçümü yaptırırken serbest T3 ve serbest T4 hormonlarını ölçtürmek en iyisidir. Total T4 ve Total T3 artık pek kullanılmamaktadır. Gebe­lerde, doğum kontrol hapı kullananlarda ve östrojen alanlarda mutlaka serbest T3 ve serbest T4 hormon ölçümleri yapıl­malıdır. Tiroit bezinin az veya çok çalıştığını gösteren en iyi tetkik TSH hormon ölçümüdür. TSH ölçümünün normal­den düşük olması tiroit bezinin aşırı çalıştığını gösterir. Kan TSH düzeyinin normalden yüksek bulunma­sı ise tiroit bezinin az çalışacağını gösterir. Tiroit bezi hastalıklarını teşhiste ayrıca tiroit antikorları de­nen anti-TPO diğer adı anti-mikrozomal antikor ve anti-tiroglobulin antikorları da ölçülür. Bu antiko ların yük­sek olması, tiroit hastalığının otoimmün hastalık denilen bağışıklık sister bozukluğuna bağlı olarak ortaya çık­tığını gösterir. Otoimmün hastalık vücudu kendi dokusunu burada tiroit bezini yabancı bir doku olarak algı­layıp onu yok e meye çalışmasıdır. Bu nedenle bağışıklık sistemi tiroit bezini yok etme ama­cıyla a ti-TPO ve anti-tiroglobulin antikorları üretir. Bu antikorlar tiroit bezine yapışan hücreleri tahrip eder. Vücudun neden böyle davran­dığı henüz bilinmemektedir. Anti-TPO ve anti-Tiroglobulin antikorları en çok Hashimoto hastalı­ğı denen t hastalıkta yükselir. Hashimoto hastalığı tiroit bezi yetmezliği yapan bir hastalık Antikoru yüksek ol­an her kişide tiroit hormon bozukluğu görülmeyebilir. Graves hastalığı denen, gözlerde büyüme yapan tiroit bezi­nin aşırı çalışması durumunda, kanda TSH-reseptör antikoru yükselebilmektedir, bu yüzden ölçüm yapması gereke­bilir. Tiroglobulin ölçümü ise ameliyat olmuş ve tiroit bezi tamamen alınmış tire kanserli hastaların izlenme­sinde kullanılır. Diğer tiroit hastalıkların teşhisinde p< kullanılmaz, çünkü kanser olmayan guatrlı bazı hastalar­da da tiroglobulin düze yüksek çıkabildiği gibi tiroit bezi iltihabında da yükselir. Kalsitonin ölçü­mü ise medüller tip tiroit kanserinin teşhisi ve izlenmesinde fa dalıdır. Kanser olmayan Hashimoto hastalığında da kan kalsitonin dü­zeyi yüksel bilir. Bu nedenle hafif kalsitonin yüksekliği kanser olmadan da ortaya çıkabilen t durumdur. Kalsitonin düze­yi çok yüksek olan nodüler guatrlı hastalarda medüll kanser şüphesi artar ve başka testler yapılır. Ameliyat olan modüller kanserli hastalarda kalsitonin düzeyinin yüksek olması vücutta kanserin bulunduğunu ve deva ettiğini gösterir. b Tiroid Ultrasonu, Tiroid Ultrason Tiroit ultrasonu ses dalgaları gönderilerek tiroit bezinin yapısının veya resmin bilgisayar ekranında ortaya konduğu bir tetkiktir. Herhangi bir radyoaktif mad. kul­lanılmaz. Bu nedenle gebelere güvenle uygulanabilir. Tiroit ultrasonu tiroit bezinin büyüklüğünü, bezin şeklini ve nodul varsa onun büyük­lüğünü anlamamıza yarar. Ultrason ile nodul içinde sıvı olup olmadığı, yani nodulun kistik bir yapısın olup olmadığı anlaşılır. Ayrıca ilaç tedavisiyle bezin veya nodülun ne kadar küçüldüğünü veya küçülmediğini daha iyi anlamamız da bize yol gösterir. Nodul kakımının Doppler ultrason ile incelen­mesi nodüllerin iyi huylu veya kötü huylu olup olmadığı konusunda kesin olmayan ek bilgi verir. c Tiroid sintigrafisi, Tiroit Sintigrafi Damar­dan teknesyum denilen radyoaktif bir madde verilerek tiroit bezinin filminin çekilmesidir. Damardan teknesyum ilacı verildikten sonra kamera altına yatarsınız; bu kamera teknesyum maddesinin tiroit bezi tarafından ne kadar tutuldu­ğunu saptar ve tiroit bezinin filmi ortaya çıkar. Radyoaktif madde verildiğinden sintigrafi gebeler­de yapılmaz. Sintigrafi ile nodülun sıcak mı, soğuk mu olduğu anlaşılır. Bu tetkik ile alınan radyasyon, sadece bir kaç röntgen filmi çektirmek­le alınan radyasyon ayarındadır ve endişeye gerek yoktur. d Tiroit İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi­, Aspirasyon Biyopsi Tiroit bezinde saptanan nodüllerde kanser olup olmadığını anlamak için yapılır. Nodülü olan tüm hastalara yapılması gereken bir tetkiktir. Biyopsi sonucuna göre ilaç tedavisi veya ameliyat kararı verilece­ğinden yapılması çok önemli ve gereklidir. Oldukça basit, yapılması kolay ve ağrı oluşturmayan bir tetkiktir. Damar­dan kan almak için kullanılan bildiğimiz plastik enjektörlerle yapılır. Damardan kan alınır gibi tiroit bezindeki nodülden plastik enjektörle parça alınır. Alınan hücreler patoloji bölümünde mikroskop altında incelenerek" kan­ser veya iltihap olup olmadığı araştırılır. Biyopsi koldaki damardan kan alınması kadar ko­lay bir işlemdir. Korkul-maması gerekir. Ameliyat değildir. Unutmayınız ki, nodülünüzün kanserli olup olmadığını kesin olarak orta­ya koyabilecek başka bir yöntem yoktur. Bazen biyopsi ile yeteri kadar parça veya hücre gelmeyebilir. O zaman biyopsiyi tekrarla­mak gerekir Tiroid bezinin yapısı, yerleştiği yer ve ne şekilde çalıştığı incelemek için tiroid sintigrafisi Sintigrafisi ...Tiroid Sintigrafisi ...Tiroid Sintigrafisi ...Tiroid Sintigrafisi ...Tiroid Sintigrafisi ...Tiroid Sintigrafisi ...TümüTiroid bezi, insan vücudunda boynun ön kısmında halk arasında adem elması olarak bilinen kıkırdaklı yapının hemen altında yer alan bir organdır. Yaklaşık 15 ila 20 gram ağırlığında olan tiroid bezi, vücut metabolizmasını temel olarak etkileyen hormonların salgılanmasından sorumludur. Bu bezin aşırı çalışması ya da beklenen performanstan az çalışması ise belli başlı hastalıklara sebep olmaktadır. Tiroid bezinin yapısı, yerleşim yeri ve fonksiyonel olarak ne şekilde çalıştığını incelemek için tiroid sintigrafisi çekilmektedir. Bu görüntüleme tekniği sayesinde bez ile alakalı birçok hastalığın teşhisi ve hastalığın tedavi sürecine verdiği olumlu ya da olumsuz yanıtlar değerlendirilmektedir. Tiroid bezinin az çalışması ya da çok çalışmasının farklı belirtileri bulunmaktadır. Bu belirtiler sayesinde kişilerin hangi hastalıklara yakalanabileceği hakkında öngörüde bulunmak mümkündür. Örneğin; çarpıntı, yüksek tansiyon, sinirlilik, sıcak ve nemli deri, sıcağa tahammülsüzlük gibi belirtiler hipertiroidi tiroid bezinin fazla çalışması anlamına haricinde adem elmasının hemen alt tarafında bulunan tiroid bezinin elle muayenesi yapıldığı zaman belli başlı bir büyüme hissediliyor ise görüntüleme teknikleri gereklidir. Bunun için tiroid ultrasonografisi ya da sintigrafisi çekilmektedir. Nodül bulunması halinde ise iğne biyopsisi uzman hekim tarafından Sintigrafisi İle Hastalık TeşhisiUzman hekimlerin bu görüntüleme tekniğine ihtiyaç duymadan önce hastaların fizik muayenesi ve kan testlerine ihtiyaçları vardır. Örneğin, kan değerlerinde ve fizik muayenede anomali olması tiroid sintigrafisine ihtiyaç duyulmasına neden olabilir. Tiroid sintigrafisi çekildikten sonra belli başlı hastalıkların teşhisi yapılabilir. Bu hastalıklar;Hipertiroidi HipotiroidiNodüler ve diffüz Guatr TiroiditlerTiroid Kanseri Agenezi, hemiageneziEktopik tiroid dokusuBu hastalıklara genellikle iyottan fakir olarak beslenen insanlar, radyasyona oldukça fazla maruz kalanlar, ailesinde tiroid rahatsızlığı bulunanlar ve birtakım ilaçları kullanan insanların yakalanması daha olasıdır. Bunların haricinde hastalıkların görülme olasılığı bulunmaktadır. Tiroid Sintigrafisi GörüntülemesiSintigrafi görüntüleme işlemi alerjik reaksiyon gösterme olasılığı düşük, ağrısız ve invaziv olmayan bir tür tetkiktir. Tiroid sintigrafisi çekimi, nükleer tıp uzmanı olan hekim önderliğinde yapılır. Uzman sağlık görevlisi tarafından hastaya damar yolu ile eser miktarda radyoaktif element verilmektedir. Radyoaktif iyotun emilebilmesi için belli bir süre gereklidir, bu süre uzman hekim tarafından belirlenmektedir. Bez tarafından gerekli emilim sağlandıktan sonra gama kamerası aracılığıyla bölgenin görüntüleri çekilir ve fonksiyonları Sintigrafisi ÖncesiSintigrafi görüntüleme tekniklerinin birçoğunda kalp, kemik ya da tiroid özel bir hazırlık süreci yoktur. Özellikle sintigrafi çekilecek olan hastanın herhangi bir ilaca ya da maddeye alerjisi bulunması halinde uzman hekimine bildirmesi önem arz eder. Tiroid Sintigrafisi çekilmeden önce uzman hekimin önerileri eşiğinde birtakım ilaçların kesilmesi gerekebilir. Kullanılan ilaçların iyot değerlerinde düşüklüğe/fazlalığa sebep olmaması uzman hekim tarafından önerilmektedir. Sintigrafi çekimi öncesi değerlerin etkilenmemesi adına iyottan düşük diyetle beslenme tavsiye edilmektedir. Gebelik durumunda tiroid sintigrafi çekimi hekim tarafından önerilen uyarıları dikkate alarak görüntüleme merkezine gitmeniz daha doğru sonuçlar alabilmek adına önemlidir. Tiroid Sintigrafisi SonrasıRadyoaktif madde vücudunuza enjekte edildikten sonra yaklaşık 15-20 dakika sonra erken evre ya da birkaç saat sonra geç evre olmak üzere görüntüleme teknikleri tamamlanmaktadır. Bunun sonrasında radyoaktif maddenin vücuttan atılma sürecine geçiş enjekte edilen radyoaktif maddenin vücuttan tamamen atılması için yaklaşık olarak 1 ay kadar zaman geçmesi gerekmektedir. Vücuttan ter, idrar ve dışkı yolları ile atılım süreci gerçekleşmektedir. Bu süre içerisinde radyoaktif maddenin etkisinden dolayı belli başlı uyarılara dikkat etmelisiniz. Bu uyarılar uzman hekiminiz tarafından sizlere özel olarak belirtilecektir. Tiroid Sintigrafisi Sonrası Dikkat Edilmesi GerekenlerRadyoaktif maddenin artışından dolayı vücudumuzdaki radyasyonu en asgari düzeye indirmeniz gereklidir. Bu süre içerisinde sevdiklerinizden uzak durmak onların radyasyona maruz kalmaması adına önemlidir. Eser miktarda vücudunuza uygulanan radyoaktif madde sizlerin sağlığı açısından büyük riskler teşkil etmemektedir. Radyasyon miktarının ayarlanması tamamen nükleer tıp uzmanı hekimin kontrolündedir. Radyasyon artışını hızlandırmak adına bilinen yöntem ve klasik olan yöntem ise toprağa temas edilmesidir. Bunların yanı sıra dikkat etmeniz gerekenler ise şu şekilde;Yaklaşık 1 hafta boyunca çevrenizdekiler ile yakın temastan uzak kalmalısınız. Herhangi birisi ile öpüşmemeniz ve eğer evliyseniz eşinizden uzak durmanız ve aynı yerde uyumamanız tavsiye sonrasında ilk iki gün iyotlu gıdalardan uzak kalmalısınız. Uzman hekiminiz öneride bulunacaktır.Testin yapılmasının hemen ardından gebe kalmamalısınız. Risk oldukça düşük olmasına rağmen önlem alınması gereklidir. Vücudunuza idrarınızın bulaşmamasına özen gösterin. Bulaşması halinde ise sık sık sabunlu su ile yaklaşık bir dakika boyunca yıkamalısınız. Radyasyon miktarını vücudunuzdan daha kısa sürede atabilmek adına bol bol su sintigrafisi sonrası koruma ilk bir hafta içerisinde önem taşımaktadır. Bu sebeple uzman hekiminiz tarafından sizlere uygulanması gereken önerilere uymaya özen Sintigrafisi ZararlarıSintigrafi son yıllarda sıkça uygulanmaktadır. Nükleer tıp alanında yapılan araştırmalar dahilinde radyasyon miktarının hastanın yaşına, cinsiyetine ve sağlık durumuna göre uygulandığı belirtilmektedir. Bu sebeple hastaların en asgari düzeyde radyasyona maruz kaldığı ve hiçbir şekilde zararlı olmadığı açık bir şekilde için damar içine radyoaktif madde enjekte edildiği için ciltte giriş yerinde hafif kızarıklık ve şişlik gibi geçici belirtiler ortaya sintigrafisi çektirenler herhangi bir alerjik reaksiyona maruz kalmadan ya da kalması halinde en hafif şekilde seyrettiğini belirtmiştir. Sintigrafi çekimi ile röntgen arasında radyasyon açısından büyük bir fark faydalı buldun mu?183Tiroid Sintigrafisi ile İlgili Sıkça Sorulan SorularUzman hekim tarafından belirtilen uyarılar dikkate alınarak sintigrafi gününe hazırlanılır. Bunun sonrasında uygun görüntüleme merkezine geldikten sonra hastanın sırt üstü ya da sandalyede otururken dik pozisyona geçişi sağlanır. Hastanın damar yolundan belirlenen radyoaktif madde verilir. İşlem sonrasında hangi hastalığın teşhisi yapılacak ise erken ya da geç görüntüleme tekniği yapılarak işlem işlemlerin sonrasında hastanın dikkat etmesi gerekenler anlatılarak hasta taburcu edilir. Hastanın izlemi ise uzman hekim tarafından değerlendirilerek hastaya vücudunda yer alan boynun ön kısmında âdem elması olarak bilinen kısmın alt tarafında bulunan tiroid bezinin yapısı, fonksiyonu ve işleyişini incelemek için kullanılan bir tür görüntüleme madde hastaya uygulandıktan sonra belli bir süre beklenir ve bu süre yaklaşık 15-20 dakikadır. Görüntüleme sırasında kateterin boynun ön kısmında kalma süresi ise yaklaşık 10 ile 15 dakika arasında değişkenlik işlemi yapıldığı esnada uzman hekim tarafından bilgisayar ekranından tiroid bezinin durumu incelenmektedir. Bu esnada uzman hekim bezin fonksiyonel durumunu incelerken hastalık hakkında bilgi sahibi olmaktadır. İşlem esnasında veya sonrasında hastanın durumu hakkında bilgi sintigrafisi sonucu bilgisayar şeklinde çıktısı ise yaklaşık 15-20 dakika içerisinde teslim edilmektedir. Bu çıktıları saklamak büyük önem arz hekim tarafından hastaların öne sunduğu belirtiler ve fizik muayene neticesinde tiroid bezinin fonksiyonel durumunu tespit etmek adına görüntüleme yapılır. Bu görüntüleme esnasında herhangi bir nodül oluşumu, tiroid bezinin az ya da çok çalışması, iltihaplanması gibi durumlar değerlendirmeler neticesinde tiroid bezinden kaynaklanan hastalık olup olmadığına karar verilmektedir. İletişim Adres Fulya mah. Büyükdere cad. 74/A No 60. Torun Center Mecidiyeköy. 34394 Eski Ali Sami Yen Stadı Yeri Telefon 0535 642 07 73 Tiroid sintigrafisi Tiroid sintigrafisi, tiroid bezini ve vücudun herhangi bir yerinde fonksiyon gösteren tiroid dokusunu görüntüleyen bir nükleer tıp yöntemidir. Tiroid sintigrafisi tiroid bezinin anatomisi ve fonksiyonu hakkında bilgi verir. Tiroid sintigrafisinde rutin olarak kullanılan radyoaktif maddeler Teknesyum- ve İyot dur. Çok düşük dozda radyoaktif madde kullanıldığı için hiçbir zararı yoktur ancak gebelere sintigrafik tetkik yapılmaz. Tiroid nodülü belirlendiğinde tiroid hormonlarına bakılarak tiroid fonksiyonu belirlenir. Sonraki adım ultrasonografi ile nodüllerin değerlendirilmesi ve kuşkulu nodül varsa iğne biyopsisinin yapılmasıdır. Tiroid sintigrafisi nodül belirlenen her hastada istenmez. TSH düzeyi düşük olan hastalarda hipertiroidnin ayırıcı tanısı için tiroid sintigrafisi istenmelidir. Tiroid sintigrafisinde “soğuk nodül” görülmesi, hastalarda kanser paniği oluşturmamalıdır çünkü iyi huylu nodüllerin %80’i soğuk nodül şeklinde görülür. Tiroid nodülü olan bir hastada TSH düzeyi düşük olduğu zaman sintigrafik inceleme yapılır. Bu inceleme hipertiroidi oluşturabilecek bir nodül/nodüllerin görülmesini sağlar. Ayrıca tiroid sintigrafisi bazen tiroidit hastalıklarının tanısında da istenebilir. Haşimato hastalığında radyoaktif madde tutulumu az iken, Graves gibi zehirli guatr türlerinde tutulum çok fazladır. Sıcak hiperaktif nodüller Sintigrafide etraf dokuya göre daha yoğun radyoaktif madde tutulumu gösteren nodüllerdir. Tüm nodüllerin %5’ini oluşturur. Tekli veya çoklu toksik guatr da sıcak nodüller görülür. Sıcak nodüller hipertiroidiye neden olabilirler. Her sıcak nodül hipertiroidi oluşturmaz. Kanser riski çok düşüktür. Soğuk hipoaktif nodüller Sintigrafide etraf dokuya göre radyoaktif madde tutulumu göstermeyen nodüllerdir ve tüm tiroid nodüllerinin %85’ini oluşturur. Tiroidin iyi huylu nodülleri ve tiroid kanserleri soğuk nodül şeklinde görülür. Her soğuk nodül kanser değildir. Soğuk nodüllerde malignite oranı %15-20’dir. Ilık normoaktif nodüller Sintigrafide nodül dışı doku ile aynı oranda aktivite tutulumu gösterir. Tüm tiroid nodüllerinin yaklaşık % 10’unu oluşturur. Ilık nodüller kanser riski açısından soğuk nodül gibidir.

tiroid sintigrafi çekildikten sonra dikkat edilmesi gerekenler